You like this! & verantwoordelijkheid.

En het wordt alleen maar makkelijker. In de Mediamatic BANK kun je nu met je RFID-chip kunstobjecten 'liken'. Een soort real life like-knop. Het idee is dat je je chip voor een chip-lezertje houdt die jou 'like' doorstuurt naar jou sociale netwerk profiel(en). Zelfs je vrienden die nooit met je mee willen naar het museum kunnen nu zien hoe arty je bent! Natuurlijk is er een verschil tussen het laten weten dat je Gucci draagt en het laten weten dat je een kunst-object interessant vindt, maar het gaat mij om het proberen weer te geven van jezelf met dingen buiten jezelf.

Want dat is essentieel voor communicatie tussen mensen. Omdat we geen directe toegang hebben tot elkaars belevingswereld proberen wij ons uit te drukken in dingen waar we allemaal toegang toe hebben, namelijk alle dingen buiten onszelf. Daarom drukken wij ons uit in dingen die we 'liken' (waarschuwing: ik gebruik vanaf dit punt de therm 'liken' als nederlands werkwoord zonder aanhalingstekens en dat doe jij ook binnen een jaar). En er zijn steeds meer mogelijkheden om dingen te liken, of kenbaar maken dat je dingen liked. Dat is natuurlijk aan de ene kant iets goeds. We kunnen onszelf steeds beter uitleggen aan de rest, waardoor de communicatie steeds makkelijker verloopt. Maar het heeft ook een keerzijde. Je kunt jezelf een slag in de rondte liken. Er is geen onderscheidt tussen dingen die je leuk vindt omdat je er een speciale ervaring mee hebt en dingen die je op een oppervlakkige manier leuk vindt.

Veel van ons verwonderen zich over de groepen Aziaten die in grote westerse steden af en toe uit een tourbus springen om een foto te maken van een toeristische attractie. Ze komen overduidelijk niet voor een ervaring met een andere cultuur. Ze komen overduidelijk alleen maar om een foto te maken van zichzelf bij een bekend gebouw om thuis aan hun vrienden te laten zien. (Veel westerlingen doen dit uiteraard ook op hun vakantie.)De thuisblijvers die deze foto's zien kunnen er niet aan afzien of hun vriend wijzer is geworden van zijn reis, of dat het op de een of andere manier invloed op zijn persoon heeft gehad. Hij weet alleen dat zijn vriend ergens ver weg is geweest, daar een foto heeft gemaakt als bewijs en dat hij het op de een of andere manier belangrijk vond deze foto te laten zien aan hem.

De RFID real life like-button bespaart je dus als het ware het nemen en naar facebook uploaden van de foto van jou met je favoriete kunstobject. De grens tussen jou 'echte-ik' en jou 'virtuele-ik' is zojuist weer een beetje vager geworden. Toch is jou virtuele-ik alleen nog maar in staat dingen te liken of te negeren, terwijl jou echte-ik daar veel subtieler mee om gaat. Dit verschil blijkt voor mensen een aanleiding om misbruik te maken van de mogelijkheden van het liken. Ze grijpen hun kans om zich beter (cooler, aardiger, gevaarlijker, slimmer, etc.) voor te doen dan ze zijn. Iets als de RFID-chip is daarom een stap in de goede richting. Het is al een iets eerlijkere manier van jezelf uitten doormiddel van externe middelen. Daarmee bedoel ik dat mensen niet lukraak iets kunnen liken, maar er daadwerkelijk geweest moeten zijn om het te liken. Maar de meeste mensen weten te weinig over de mogelijkheden en verantwoordelijkheden die het hebben van een virtuele-ik met zich meebrengt en kunnen niet omgaan met de vrijheid van de digitale wereld, omdat ze die vrijheid in de echte wereld ook niet hebben. (Persoonlijk ben ik zelfs van mening dat de meeste mensen zich nieteens genoeg bewust zijn van de mogelijkheden en verantwoordelijkheden van hun real time zelf om een tweede, virtuele, zelf te hebben.)

Wat ik wil zeggen is dat ondernemingen zoals Mediamatic die optreden als vervager van de grens tussen de digitale en de analoge wereld een grote sociale verantwoordelijkheden dragen. Het fenomeen 'uitten doormiddel van externe dingen' speelt daarin een grote rol. Dit is in de hoop dat er meer mensen daarbij stil staan.