Design als download
Droog Design is een vooraanstaand Nederlands ontwerpbureau en één van de vertegenwoordigers van Dutch Design. Het project Downloadable Design maakt het mogelijk om online de blauwdruk van een design te bestellen en deze zelf (te laten) produceren. Dit is een geheel nieuwe wending in de wereld van design. Österberg:
“Droog als koploper in design, werkend aan innovatie, moest reageren op de steeds meer digitaliserende wereld”.
In de muziek- en filmindustrie werd steeds meer gedownload en Droog vroeg zich af wat het zou betekenen als dit ook in de wereld van design zou kunnen. Wat als het distributieproces of de blauwdruk te downloaden zouden zijn? Zou dit de manier zijn om te ontkomen aan de eindeloze massaproductie?
Van platform tot producent
Österberg vertelt ons hoe Droog het afgelopen jaar het concept ontwikkelde en de huidige vorm van Downloadable Design vond. In de ontwikkelfase is een expertcommissie samengesteld om over de mogelijkheden na te denken. De groep bestond uit onder andere experts op het gebied van ICT, design, ondernemen en auteursrecht. Daardoor kwam er een grote diversiteit aan ideeën en kennis samen. Deze verschillende brillen zorgden volgens Österberg voor verschillende inzichten en soms ook heftige discussies.
In eerste instantie werden twee verschillende pilots geformuleerd. De eerste pilot richtte zich op de consumenten die veel invloed willen hebben op de productie van design, de tweede pilot op consumenten die het fijn vinden als ze bepaalde dingen niet zelf hoeven te doen. Österberg:
“We besloten om twee pilots te doen met verschillende business modellen. In de ene pilot zat een platform met het ‘do it yourself’ business model en de andere pilot was met een volledig gefabriceerd product in het business model. We kwamen er al snel achter dat het niet een of/of verhaal zou worden: we hebben beiden groepen consumenten nodig ”.
Op de website kun je straks of de blauwdruk van een design kopen om deze naar eigen smaak laten fabriceren (do it yourself), of je kunt hetzelfde design bestellen als een reeds gefabriceerd product. Droog heeft een digitaal platform voor Downloadable Design ontwikkeld, dat gebouwd is door samenwerkingspartner Waag Society, een stichting die werkt aan maatschappelijke innovatie middels creatieve technologie. Het platform bestaat uit een open en een “curated” of gesloten deel. Op het georganiseerde (curated) deel van de website kunnen gevestigde merken en ontwerpers hun designs voor download aanbieden. Österberg:
“Natuurlijk zal Droog een shop op het platform openen, maar ook andere merken kunnen dat doen”.
Op het open deel kan iedereen – ook amateurs - eigen designs uploaden en daar een prijs voor bepalen. Elk ontwerp moet worden voorzien van een Creative Commons licentie, een vernieuwend licentiesysteem dat aanvullingen biedt op het traditionele auteursrechtsysteem. Österberg:
“De kracht zit daarin dat je een creatief idee hebt en vervolgens kunt zien hoe het gemaakt wordt”.
Van massaproductie naar locale ambacht
In eerste instantie wilde Droog dit project opzetten met ontwerpen die geschikt zijn voor technieken als 3D-printen. Dat gebeurt met een printer die driedimensionale voorwerpen laag voor laag uitprint, zodat die kunnen worden samengevoegd tot één geheel. Je kunt dan naar een Fablab in de buurt gaan, die zo’n printer heeft staan om het ontwerp te printen. Uiteindelijk is er voor gekozen om het aanbod van designs te verruimen, zodat er meer mogelijkheden ontstaan. Rietbergen:
“Groot voordeel is dat we nu ook kunnen werken met kleren, broches en tassen. Meer textielgerelateerde zaken of ambachten”.
Op deze manier kan er ook samengewerkt worden met locale producenten.
Dat is precies wat Droog Design wilt bereiken. Het loskomen van de massaproductie van design en het benadrukken van de locale productie. Österberg:
“De schoonheid van het digitale platform is dat we het kunnen inzetten om iedereen werk te leveren. Niet alleen designers hebben een manier om te verkopen, ook locale fabrikanten en ambachtsmannen kunnen dit kanaal aanboren om werk binnen te halen. Als zij ergens de beste in worden, dan wil iedereen zijn product natuurlijk daar laten produceren”.
Droog Design hoopt via het platform binnenkort een netwerk van uitvoerders en ambachtsmannen aan te bieden zodat mensen weten waar ze het ontwerp kunnen laten produceren.
Innovatief ontwerpen
Innovatie heeft voor Österberg en Rietbergen vooral te maken met het uitvoeren van nieuwe ideeën. Österberg:
“Voor mij zit innovatie in het continue vragen hoe dingen beter kunnen”.
Designers kijken vaak nauwlettend naar gedragingen van mensen en bedenken dan welke producten daarbij kunnen horen. Rietbergen vult aan:
“Het gaat erom de status quo te bevragen, te zien hoe het anders kan en voornamelijk om dat dan uit te voeren. Het laten werken, dat is het moeilijke gedeelte”.
Business en design
Het platform van Droog gooit de hele gevestigde orde van designwereld omver. Van de traditionele werkwijze is geen sprake meer nu het produceren en distribueren wordt uitbesteed. De opzet van de site is vergelijkbaar met de itunes store. Per download wordt er door de klant betaald. Designers betalen Droog voor een eigen plek op het platform. Vervolgens gaat van elk verkocht design een percentage naar de ontwerper en een deel naar het platform. Het deel voor de ontwerper is aanzienlijk hoger dan in het oude systeem waar zij slechts zo’n 5% van het totale aankoopbedrag terugzien. Ook zitten er kansen in het aanspreken van een brede doelgroep. Österberg hoopt dat Droog kan:
“Profiteren van het feit dat je het product kunt bestellen zoals het is. Of dat je het kunt downloaden en het kunt produceren op je eigen manier. Door zelf de materialen, kleuren en mensen om mee te werken te kiezen. Het kan helemaal worden gecostumized. En dat trekt mensen aan”.
Samen creëren
Voor het project Downloadable Design is De Waag Society de vaste samenwerkingspartner. Gedurende het project bleek dat er soms uitdagingen lagen in het verenigen van de geheel verschillende werelden van IT en design. Het gaat om bruggen slaan tussen geheel verschillende talen. Daar komen vragen bij kijken over de werkvorm die je kiest, procesgericht of taakgericht werken. En worden vragen gesteld over wie nu welke rol hoort te vervullen. Samenwerken bleek afwegingen maken, Rietbergen:
“Ook als we allemaal de wereld mooier willen maken met dit innovatieve platform”.
Gouden Tip
Voor iedereen die zelf zou willen innoveren geven de dames van Droog nog een gouden tip. Österberg;
“Hou je missie simpel en met een specifiek doel. Boor bestaande kennis aan. Er zijn een heleboel slimme mensen en er is al een heleboel bestaande kennis”.
Rietbergen vult aan:
“Breng deze slimme mensen ook letterlijk samen. Praat niet met iedereen individueel maar breng ze bij elkaar in een kamer. En probeer de taal te spreken van alle mensen waar je mee werkt”.
Als geen samenwerking te gek zou zijn..
Wij stelden de vraag of Droog Design een samenwerking aan zou gaan met McDonald’s. Österberg antwoord:
“Iedereen met een goede wil om te innoveren is welkom. Ik denk dat wij er nu ook meer open voor staan dan in het verleden. Ik bedoel, wij hadden twee jaar geleden ook nooit verwacht om met een afvalmanagement bedrijf te werken, maar dat doen we nu voor een ander project ook”.