"Het onvermoeibaar epos"

Fieret - Tichý - Heyboer

9 Jan 2010
2 Oct 2010

Hun persoonlijk universum en hun liefde voor vrouwen vormen het vertrekpunt voor een onophoudelijke productie van beelden, waarin de eigen belevingswereld centraal staat. Alle drie hebben zij een achtergrond in de beeldende kunst, maar zijn als fotograaf autodidact. Dit najaar toont het Fotomuseum Den Haag het werk van deze excentrieke figuren die binnen de wereld van de fotografie als ‘outsiders’ worden beschouwd: Gerard Petrus Fieret, Anton Heyboer en de Tsjech Miroslav Tichý. De eigenzinnige manier van leven en de thematiek van het werk verbindt deze kunstenaars onderling. In de tentoonstelling Het onvermoeibaar epos komen hun uitzonderlijke werelden samen. De titel van de tentoonstelling is ontleend aan een dichtregel van Fieret.

Enlarge

Miroslav Tichý - MT Inv. No 2-6, undated, gelatin silver print. Courtesy Foundation Tichy Ocean, bron

Vlak voor en na de Tweede Wereldoorlog studeert Gerard Petrus Fieret (1924-2009) aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij bekwaamt zich in tekenen en schilderen. Vanaf midden jaren 60 tot circa 1980 legt Fieret zich voornamelijk toe op fotografie, een medium waarmee hij al zijn beeldende talenten kan etaleren. Hij produceert in deze periode een niet aflatende, welhaast obsessieve stroom zwart-wit foto’s. Hij fotografeert alles in zijn directe leefomgeving: zichzelf, meisjes, kinderen, dieren en de straat. En vrouwen, veel vrouwen. Hij fotografeert deze tijdens vluchtige persoonlijke ontmoetingen en legt ze dikwijls vast in onbevangen, intieme poses, waardoor de foto’s een licht voyeuristisch karakter krijgen.

Het werk van Miroslav Tichý (1926) geldt als één van de interessantste fotografieontdekkingen van de afgelopen tien jaar. In het nieuwe tijdperk van de digitale fotografie wordt Tichý’s mysterieuze oeuvre bestaande uit vaag veraf, soms heimelijk, gefotografeerde vrouwen met behulp van krakkemikkige, zelfgebouwde camera’s gezien als de laatste, sublieme stuiptrekking van het analoge fotografietijdperk dat vanaf 1839 heeft bestaan. Tichý, die zijn woonplaats Kyjov in Moravië de laatste vijftig jaar niet één keer heeft verlaten, werd de afgelopen jaren vereerd met grote overzichttentoonstellingen in het Centre Pompidou in Parijs en het ICP in New York.

Anton Heyboer (1924-2005) is beter bekend om zijn schilderkunst en zijn ongewone leven in zijn eigen commune dan om zijn fotografie. Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog besloot hij zich helemaal terug te trekken uit de samenleving. Hij begon een commune waar hij met zijn vier vrouwen volgens zijn eigen regels leefde en vooral veel kunst produceerde. Deze tentoonstelling richt zich op de zwartwitte foto’s die in de jaren 70 door Heyboer zijn genomen om zijn dagelijks leven in Den Ilp te documenteren, waar hij tot zijn dood heeft gewoond.

In de tentoonstelling worden foto’s, negatieven, camera’s en sculpturen getoond. Ook zijn er doorlopend drie documentaires te zien: Photo & Copyright by G.P. Fieret (Frank van den Engel, 2009), Miroslav Tichý: Tarzan Retired (Roman Buxbaum, 2008) en Anton Heyboer: in kleur bij God thuis (Frank Wiering, 1974).