Verslag van de bijeenkomst Hot Turkey, 16 november 2004
De bijeenkomst was een initiatief van Stichting Internationale Culturele Activiteiten (SICA) en het Tropentheater.
MERHABA
Dames en heren, goedemorgen. Distinguished guests, merhaba. Met deze woorden heet Emiel Barendsen namens het Tropentheater en de Stichting Internationale Culturele Activiteiten (SICA) de aanwezigen van harte welkom.
Is Turkije hot voor culturele ondernemers? Dat is de vraag die deze dag, 16 november 2004, centraal staat. In plenaire en werkgroepzittingen zullen onder meer de culturele infrastructuur, het internationale cultuurbeleid, interculturele samenwerking, financieringen en de mogelijke valkuilen de revue passeren. Hoe hip is Turkije? Wat zijn de pro’s en cons en waar moet ik zijn voor mijn project?
Dagvoorzitter is medeorganisator, journalist en publicist Özkan Golpinar. Het programma ziet er als volgt uit: ‘s ochtends vindt het plenaire deel plaats waarbij enkele gasten uit Turkije aan de tand worden gevoeld. Erkut Onart, oud-consul van Turkije in Nederland, Serra Ciliv van Kolektiv, een kunstenaarscollectief uit Istanboel en Görgün Taner, directeur van Stichting voor Kunst en Cultuur Istanboel en lid van de adviesraad European Cultural Foundation. Ook worden er fragmenten vertoond uit de film Can you speak NAZIM?, een film van Floor Kooij en Sibel Bilgin. Een film die bij uitstek een mooi voorbeeld is van interculturele samenwerking, culturele uitwisseling en cultuurverschillen tussen Nederland en Turkije, aldus Golpinar.
Na de lunch is het tijd voor een muzikaal intermezzo gevolgd door de vier workshops: Starterskit Nederland, Starterskit Turkije, Turkije in het Internationaal Cultuurbeleid en Interculturele communicatie. Als laatste vindt een presentatie plaats van deze workshops, waarna de dag zal worden afgesloten met een informele borrel. De geplande presentatie door Han Bakker over Hedendaagse Turkse Cultuur in Nederland en Turkije - een uitgave van het Ministerie van OCW - kan helaas geen doorgang vinden. Eerst het woord aan mw. drs. Nanna Stolze van de afdeling Pers & Culturele zaken van het Consulaat Generaal in Istanboel.
WHAT’S HOT AND WHAT’S NOT?
Nanna Stolze moest eerst even slikken toen ze hoorde wat het thema van deze dag zou zijn: ‘Hot Turkey! Succesvol cultureel ondernemen in Turkije’. Een, in haar ogen, nogal pretentieuze titel. Dat Turkije hot is, is voor haar wel duidelijk. De toelating van Turkije tot de Europese Unie is een belangrijk agendapunt tijdens het Nederlandse voorzitterschap dat de gemoederen flink bezighoudt. Niet alleen politici hebben een mening over Turkije, maar ook de gewone man. Er zijn dit jaar 1 miljoen Nederlanders op vakantie geweest in Turkije. Turkije is volgens haar dus op vele manieren hot. Het ging haar meer om de naam ‘succesvol cultureel ondernemen’. Dat er ondernemerschap is in Turkije behoeft volgens haar ook geen betoog, maar bij ondernemerschap denkt zij wel direct aan het verdienen van geld. En dat is volgens haar in veel gevallen niet aan de orde in een land als Turkije. Ze wil niet direct een negatief geluid laten horen, maar voor het gros van de culturele samenwerkingsprojecten geldt toch wel dat er geld bij moet.
Aan haar is gevraagd om een korte inleiding te houden over de stand van zaken in de culturele samenwerking tussen Nederland en Turkije, de infrastructuur van de culturele sector in Turkije en om een indruk te geven van enkele kansrijke sectoren in Turkije. Kort samengevat: Wat is hip en wat niet? Ze pretendeert dit niet allemaal te weten en noemt haar collega Semra Ulusoy die zich al 14 jaar op het consulaat met culturele samenwerkingsprojecten bezighoudt. Zijzelf is nu bijna anderhalf jaar in Istanboel. Samen met het rapport van Han Bakker - Hedendaagse Turkse cultuur in Nederland en Turkije - en haar eigen ervaringen probeert ze inzicht te geven in de samenwerking tussen Nederland en Turkije.
Ze vertelt dat er het afgelopen jaar in Turkije, en met name in Istanboel, diverse Turkse culturele activiteiten zijn geweest met Nederlandse deelname. Deze projecten geven volgens haar een goed beeld van de interesses die er in het Turkse culturele veld zijn voor Nederland. Een van de projecten die het Nederlandse consulaat het afgelopen jaar heeft gesteund is een lezingencyclus van vier architecten over Nederlandse architectuur. Deze lezingen werden zeer druk bezocht. Per lezing waren er zo’n duizend toehoorders, aldus Stolze. Uit deze lezingenreeks is ook een boek voortgekomen, een boek over Nederlandse architectuur met als titel Under Water, Above Ground. In 2005 zal de Turkse partner waarmee zij hebben samengewerkt in Istanboel een tentoonstelling organiseren over de Nederlandse architectuur.
Vervolgens noemt zij de tentoonstelling in Istanboel van Hella Jongerius, Nederlands industrieel ontwerpster. Deze tentoonstelling is net afgelopen en was te zien in een galerie in de drukste straat van Istanboel en heeft heel veel aandacht gekregen. Ook zijn er dit jaar Nederlandse films vertoond op het Istanboel Korte Filmfestival, het Istanboel Documentaire Filmfestival, het Milieu Korte Filmfestival, het Kinderfilmfestival en het European Filmfestival. Opzienbarend aan deze filmfestivals noemt zij het feit dat er voor de meeste films geen entree wordt geheven. Zij denkt dat dit voor ons moeilijk is voor te stellen. Een tienrittenkaart voor de IDFA kost bijvoorbeeld al ¬ 59,- en dat terwijl de Nederlandse films in Istanboel bijna allemaal gratis toegankelijk waren.
Deze drie sectoren - architectuur, design en film - zijn de sectoren waar van Turkse zijde heel veel aandacht is voor de Nederlandse prestaties op dat gebied. Nanna Stolze ziet ook andere ontwikkelingen zo is er momenteel in Istanboel een museum voor moderne kunst in oprichting. Het consulaat adviseert over de vorm van museummanagement. De iniatiefnemers van dit museum hebben duidelijk aangegeven dat zij op korte termijn samenwerking zoeken met een Nederlands musea voor moderne kunst voor de organisatie van een tentoonstelling. In het najaar van 2005 vindt de Istanboel Biënnale plaats in Istanboel. Naast de Turkse curator heeft de tentoonstelling Nederlandse inbreng: Charles Esche van het Van Abbe museum in Eindhoven. Verder noemt ze de tentoonstelling ‘The Visitor’ die vorige week is geopend. Een samenwerkingsproject tussen Turkije en Nederland, op initiatief van Stichting Trafik. De tentoonstelling is de follow-up van ‘Between the Waterfronts’ uit 2002. Nanna Stolze signaleert een duidelijke tendens, er zijn veel interessante ontwikkelingen in Turkije op het gebied van moderne kunst en er zal onder andere op dit vlak veel uitwisseling tussen Nederland en Turkije plaats gaan vinden.
Lees meer over het plenaire gedeelte en de workshops in het uitgebreide verslag van de dag. Deze is hier te downloaden: Verslag Hot Turkey!