Museumtours
Museumtours is een gehonoreerd project uit de eerste ronde van de voormalige subsidieregeling Innovatie cultuuruitingen en is volgens Amanda Vollenweider heel in het kort: “Uitzendinggemist.nl maar dan voor tentoonstellingen.” Vollenweider: “Wat we willen bereiken is dat alle tentoonstellingen die zijn geweest op een degelijke manier gedocumenteerd en ontsloten worden. Dit doen wij door het opnemen van tentoonstellingen op video. Dit wordt ge-edit zodat er online op een interactieve manier doorheen gelopen kan worden.. Je kan zelf als bezoeker bepalen welke kant je op gaat en je krijgt gedetailleerde achtergrondinformatie in beeld en tekst geluid en video”. Het meeste materiaal wordt door musea aangeleverd.
Van het één, komt...
Vollenweider beschrijft hoe het idee voor Museumtours is ontstaan bij Time Amsterdam en FANU. Vollenweider: “Petra Timmer van Time Amsterdam deed historisch onderzoek naar de Hallen, een voormalig tramremisegebouw in Amsterdam. Tegelijkertijd werden de Hallen ook op video geregistreerd. Petra is toen met FANU en Promuse en Wehman in gesprek gegaan om deze werkzaamheden te verenigen tot duurzaam voortlevende tentoonstellingen.” Het project kwam hiermee op het pad van een groepje innovatieve professionals in het kunst- en cultuurveld, die al jaren als vrienden bij elkaar kwamen. Time Het delen van je dromen is volgens Vollenweider een stapje richting de realisatie daarvan. Vollenweider: “Praat over je ideeën en vooral ook: deel je kennis en ervaringen!”
Innovatie?
Museumtours is volgens Vollenweider een heel concreet en tastbaar innovatief project en maakt de toegevoegde waarde voor een museum snel zichtbaar. Museumtours kan allerlei functies hebben. Vollenweider: “Een museum kan het als teaser gebruiken, of als naslagwerk, catalogus of promotiemateriaal. Of bijvoorbeeld om de tentoonstelling laagdrempelig voor eigen, niet publiekelijk gebruik te documenteren”. “De meerwaarde van innovatieve projecten wordt minder snel gezien als men ze niet kent, er niet mee bezig is. Het gaat om de vraag: What’s in it for me? Je moet deze meerwaarde duidelijk kunnen uitleggen, anders is innovatie te abstract”.
Volgens Vollenweider is innovatie niet perse het ontwikkelen van een nieuw project. Veel meer gaat het volgens haar om het kijken naar de core business van het museum. Hoe pak je dat nieuwe element aan? Hoe presenteer je op een nieuwe manier bestaande onderwerpen? Vollenweider: “Innovatie is het opnieuw benaderen van bestaande content. Innovatie zit hem dus ook veel meer in een denkwijze”. Succesvolle innovatie bereik je volgens Vollenweider door op een andere manier te durven denken, zonder je core business te verlaten. “Dat is de kern, dat is volgens mij succesvolle innovatie”, zegt Vollenweider overtuigd.
Innovatie is daarnaast volgens Vollenweider niet perse iets technisch, maar juist “mensenwerk”. Museumtours is een innovatief project op basis van bestaande behoeften, en vloeit voort uit de praktijk. Museumtours is heel sterk ontstaan vanuit usability. Vollenweider: “We hebben als gebruiker gedacht, niet als technische innovators.”. Vollenweider adviseert in deze context om ontmoetingen op te zoeken waar er (h)erkenning is: “Innovatie is het maken van koppelingen en zichtbaar maken wat je doet. Je netwerk en kennisdeling is daarbij van zeer groot belang!”
Samenwerking
Volgens Vollenweider moet er over het algemeen veel meer worden samengewerkt. Niet alleen uit noodzaak. Vollenweider: “Je moet er zelf van overtuigd zijn dat het investeren van tijd ervoor zorgt dat je later minder tijd moet besteden. De keuze om een gesprek aan te gaan is belangrijker dan de tijd die het kost”.
Over de samenwerking binnen Museumtours zegt Vollenweider positief te zijn over de wijze waarop technische partner Louter als schakel tussen Museumtours als opdrachtgever en de technische makers functioneert. Vollenweider: “Van technische dingen weet ik van geen toeten noch blazen. Het praten in gebruikerstaal is voor Louter geen probleem, dat is heel prettig. De vorige technische partners zaten letterlijk en figuurlijk ver weg. Achteraf zijn fysieke bijeenkomsten ook erg belangrijk. Quikseey zat ver weg in Israël en in eerste instantie hebben we het overbruggen gedaan door een tussenpartij, FANU, daar verantwoordelijk voor te maken. Dit is helaas zonder schuld van iemand, gewoon niet gelukt. Met Louter hebben we korte lijnen, en zij zitten in Amsterdam. Dat is toch wel heel handig en wenselijk”.
Leermomenten
Voor Vollenweider was een van de belangrijkste leermomenten tot nu toe dat het inkloppen en verzamelen van informatie heel intensief en tijdrovend is. En, zowel bij de selectie van de informatie moet je toestemming vragen aan het museum of de eigenaar, alsook bij het aanvragen van de bruiklenen. Vollenweider: “Het is tijdverspilling als je dat achteraf doet. Als je dat doet, moet je alle informatie opnieuw bekijken”. Volgens Vollenweider gaat het om een mind-set, een denkverandering die je moet doormaken. Bij alles wat je doet, moet je de toepassing op Museumtours in je achterhoofd houden.
Er is ook voortschrijdend inzicht. Vollenweider: “We hadden meer tijd moeten besteden aan de research fase. Quiksee had een soortgelijk programma ontwikkeld als dat wij voor Museumtours wilden, dus was het een voor de hand liggende keuze om hen als technische partner te vragen. We maakten bewust niet de keuze om iets van scratch te laten ontwikkelen. Toch was dat achteraf een betere keus geweest. In een pilot heb je wat dat betreft voortdurend te maken met voortschrijdend inzicht. Achteraf hadden we meer tijd moeten besteden aan het onderzoek van technische partners.”
Een positief leermoment is volgens Vollenweider het realistisch kijken naar je partner, en ook hier afscheid van durven nemen, een verandering durven te maken. Vollenweider: “Als tip wil ik in ieder geval meegeven dat je nooit de doelstelling en ondergrens van kwaliteit uit het ook moet verliezen. Blijf daar achterstaan en toets deze ook.” Daarnaast kost de hele operationele uitwerking van een project volgens Vollenweider ook veel tijd. Vollenweider: “Een PR post in je projectplan inbedden is geen overbodige luxe. En daarnaast gaat het soms anders dan je verwacht en moet je flexibel tegenover je planning staan. Houdt het product ook helder, niet diffuus en laat je inspireren door tips uit de omgeving, maar laat je niet afleiden. Maak geen doolhof!”
Als je moet samenwerken met…
Alle projectleiders krijgen de vraag: Hoe zie je de samenwerking voor je met… Hoe ziet Vollenweider de samenwerking voor zich met de Gemeentelijke afvalverwerkingdienst? Vollenweider: “Het is altijd goed om je af te vragen hoe je je bestaanden diensten kan versterken. Waar zitten de overeenkomsten en overeenkomstige behoeften met een potentiele nieuwe partner. Niet elke samenwerking is vruchtbaar. Ik kan me zo voorstellen dat we het personeelsbestand van deze afvalverwerkingsdienst gebruiken voor een nieuwe publieksgroep en samen gaan kijken wat de meerwaarde van samenwerking is door het bespreken van een gezamenlijkwe wens, behoefte. Dat er een samenwerking kan worden gemaakt, daar ben ik van overtuigd!”
Amanda Vollenweider studeerde kunstgeschiedenis aan de UVA en museologie aan de Reinwardt Academie. Ze heeft met veel plezier in het Amsterdams Historisch Museum (nu Amsterdam Museum) gewerkt waar ze veel ruimte kreeg om over innovatie na te denken. Sindsdien is Vollenwieder als freelance projectleider werkzaam in de museale sector.