Eva van Rossum

We Are All Human

Een artistiek onderzoek naar verbonden onverbondenheid

Modeontwerper en beeldend kunstenaar Jade van der Mark (1990) onderzoekt via haar ontzagwekkende portretten de relatie die mensen hebben met elkaar. 

Enlarge

We Are All Human - Jade van der Mark, New York (2019), 450 x 280 cm, Olie op Canvas. -

(on)verbondenheid
Wat begon met één gezicht, is in haar werk We Are All Human uitgegroeid tot een intimiderende zwerm aan honderden figuren - samengeperst op één fenomenaal doek. Felle, expressionistische kleuren zijn met vlezige lagen olieverf op het canvas aangebracht De bijna verdrukkende nabijheid van de personages wekt een beklemmend gevoel op, ook omdat de types elkaars blik actief lijken te vermijden. 

Het werk is volgens Van der Mark één groot zelfportret en gaat over onze onderlinge verbondenheid. In het bijzonder vertelt het hoe alle culturen tegenwoordig langs elkaar heen leven. Van der Mark ziet dat we allemaal afgekoppeld zijn:

Als een massa lopen we met, maar zonder oog voor elkaar. We verdiepen ons niet meer in de ander.

Al lijken de levendige kleuren een vrolijk verhaal te vertellen, beschrijft de kunstenares dat het in weze een donkere, confronterende vertelling betreft. Wat de precieze vertelling is, is volgens de maker aan de toeschouwer zelf om in te vullen. 

Bang voor de wereld
Het canvas biedt een glimp van hoe Van der Mark de wereld ervaart. Omdat de kunstenares zeer hooggevoelig is, komt haar omgeving erg op haar af. Soms ervaart zij dit als beangstigend, maar blijkt vooral inspirerend. Van der Mark omschrijft hoe zij meer signalen in haar opneemt dan anderen, soms voelt wat mensen op straat voelen of kleuren ziet in hun gezichten. Dit kan zij vervolgens heel erg kwijt in haar werken. 

Aangetrokken door mensen en geleid door haar gevoel vertelt Van der Mark dat zij door een psychologische lens op hen inzoomt. Soms praat de maker uren met zwervers, Brexit-activisten en buren om hier afgezonderd in haar atelier beeldend verslag van te doen. Terwijl anderen 's zomers het terras op zoeken is Van der Mark liever in alle rust, zonder ruis soms wekenlang alleen, samen met haar werk. De uit haar hand geboren typetjes zijn voor haar als kinderen, beste vrienden en een leger: met iedere kwaststrook die zij schildert voelt Van der Mark zich verbonden.

Enlarge

Jade van der Mark painting c.Barwerd van der Plas -

Antropoloog op Mars
Het werk We Are All Human doet mij denken aan autist en beeldend kunstenaar Dan Asher, die zichzelf beschreef als een antropoloog op Mars. Asher bestudeerde mensen liever dan dat hij er vrienden mee werd. Bij de metro, op straat en rondom gletsjers. Waarschijnlijk was Asher dankzij zijn autisme en positie als buitenstaander in staat zijn blik op de massa te werpen, deze te onderzoeken en af te beelden. Met andere woorden, het bood Asher een unieke manier om de wereld waar te nemen. 

Op vergelijkbare wijze lijkt het alsof de ontkoppeling die Van der Mark afbeeldt zowel het onderwerp van haar werk is, als dat is wat het mogelijk maakt. Als ik voor het werk sta, voel ik mij als toeschouwer door het schilderij bekeken en vraag mij af wie of wat het werkelijke onderwerp van het werk is. Sta ik voor het schilderij, dan lijkt het alsof ik naar de massa kijk door de blik van de maker. Door expliciet buiten het werk te staan, toont de groep mensen zich aan mij en gluur ik naar ze, als een nieuwsgierige voyeur.