Project: Alexander Mooi

Oost west, thuis best

Een serie tegels die de liefde van beide culturen voor in glazuur gevatte spreuken toont.

Kijkend naar de overeenkomsten tussen de Arabische en de Nederlandse cultuur valt op dat beide een liefde voor keramiek koesteren. Verzen en gedichten sieren vaak tegels waarmee levenslessen en wijsheden worden verspreid. Bij El Hema en de ontwerptraditie waar zij voor staat, mag een versmelting van deze culturele uitingen niet ontbreken!

Bestaande uit een witte tegel van 15 cm x 15 cm, is 'Oost west, thuis best' tweezijdig beschilderd of bedrukt. Deze twee zijden vormen samen een Nederlands gezegde of zegswijze. Waar een kant fonetisch geschreven Nederlands is, wordt het geschrevene voor de meesten pas duidelijk bij het omdraaien van de tegel. Om dit omdraaien mogelijk te maken, is het de bedoeling de tegel met spijkers of pinnen op te hangen. De '...' nodigen uit de andere zijde te bekijken.

Enlarge

El Hema Tegel.jpg -

Binnen de Arabische cultuur bestaat een lange, rijke traditie in het versieren van tegels. Voorzien van verzen uit de Koran zijn deze in menige moskee te vinden en verschaffen ze inzicht of geven ze een beeld van het paradijs.

Voor velen is de Hema een eerste stap in het inrichten van de eigen woning of studentenkamer. Waar lampen, theeketels en natuurlijk theedoeken de hoofdmoot vormen, zou een tegel met een warme en universele spreuk het begin van een thuis binnen de multi-culturele samenleving kunnen zijn.

Iedereen die beseft dat de versmelting van twee culturen altijd verrijking en kennis brengt!

Geïnspireerd door een interview met de organisatoren van El Hema ben ik gaan denken over meer zaken die de twee culturen bindt. Aangezien ik enkele dagen per week langs de Porceleyne Fles in Delft fiets, duurde het niet lang voordat het Delfts blauw en het befaamde Arabische tegelwerk bijeen kwamen. Zowel het spreuktegeltje, dat van de Delftse tegel is afgeleid, als de heilge teksten uit de moskee proberen mensen te verlichten. Het oer-Hollandse tegeltje als aanvulling van een prachtig geschreven Arabisch vers; een betere versmelting en samenwerking tussen de twee lijkt mij niet mogelijk. Alleen door beide zijden te lezen wordt de tekst, voor de Arabisch geschoolde én de Nederlands sprekende, duidelijk.

Een wit geglazuurde tegel van de hierboven genoemde afmeting. Een liefst handgeschreven tekst met een toepasselijke spreuk voor de helft gesteld in fonetisch Nederlands (of echt Arabisch!) in het Arabisch schrift, de andere helft in handgeschreven Nederlands. Een kundige en rustige hand bij de beschildering lijkt me onontbeerlijk! Productie bij kleine bedrijven in Noord-Afrika of het Midden Oosten zou natuurlijk prachtig zijn.

Naast een kundige pottenbakker of tegelmaker lijkt een Arabist onontbeerlijk; Er staat nu klinkklare onzin op de Arabische zijde!