Ondanks weerstand uit zowel de artistieke als de academische wereld – men verlaagde zich toch niet tot zoiets? – begon professor Hans van de Waal, hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden, reeds in 1953 met het aanleggen van een fotocollectie voor de universiteit. Het was zijn uitdrukkelijke doel dat die verzameling de ontwikkeling van het medium fotografie in beeld bracht. De verwerving van enkele grote particuliere verzamelingen hebben voor een stevige basis van de collectie gezorgd, die de afgelopen decennia is uitgebreid met talrijke aankopen en schenkingen. De verzameling fotografie is tegenwoordig onderdeel van de Bijzondere Collecties van de Leidse universiteitsbibliotheek.
De collectie fotografie van de Universiteit Leiden representeert de geschiedenis, ontwikkeling en de diverse verschijningsvormen van het medium. Er zijn voorbeelden van nagenoeg alle fotografische procedés, zeldzame objecten en artistieke hoogtepunten. Wat te denken van vroege experimenten van fotografische pioniers als William Fox Talbot of de collages van Paul Citroen? Artistieke ambities vinden we in de Nieuwe Fotografie van Piet Zwart en Paul Schuitema en onder meer Emmy Andriesse en Cas Oorthuys vertegenwoordigen de geëngageerde documentairefotografie. De collectie richt zich op de Nederlandse situatie in internationale context, vandaar dat ook het werk van grootheden als Julia Margaret Cameron, Edward Curtis en Richard Avedon niet ontbreekt.
De tentoonstelling toont een bijzondere selectie uit de collectie, waarbij de beeldende kwaliteit voorop staat. Zij is niet chronologisch maar aan de hand van artistieke thema’s geordend, wat zorgt voor verrassende combinaties en bijzondere inzichten. Ook hedendaagse fotografie heeft hierin een belangrijke plek: op de tentoonstelling is voor het eerst de complete serie portretten te zien die fotograaf Hendrik Kerstens maakte van zijn dochter Paula en die onlangs aan de universiteit is geschonken.
De diversiteit en rijkdom van de collectie fotografie van de Universiteit Leiden, zoals die op de tentoonstelling is te zien, komt ook tot uiting in de rijk geïllustreerde, Engelstalige catalogus, met teksten van Maartje van den Heuvel en Wim van Sinderen. In de periode dat de tentoonstelling in Den Haag is te zien, vinden in de Leeszaal Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Leiden op verschillende dagen publieksactiviteiten plaats. Meer informatie hierover is te vinden op de website.