In elke nieuwsbrief die Netwerk CS tussen 2002 en 2008 verspreidde, werd een directeur geinterviewd over het diversiteitsbeleid van zijn of haar instelling. De interviews geven een mooi beeld van de ontwikkeling binnen organisaties en in de cultuursector.
april 2005
De trein heeft mij afgezet op Hilversum Sportpark. Ik heb mijn winterjas aan en mijn laptoptas om mijn schouder. Het is onverwacht warm. De lentezon straalt op mijn gezicht. Na een wandeling van twintig minuten kom ik bezweet als een marathonloper aan bij BNN - de meest herkenbare jongerenomroep van Nederland. Ik voel me allesbehalve jong, laat staan fris - iets waar BNN ook voor staat - als ik de deuren doorga. De enige overeenkomst tussen mij en BNN is misschien mijn tint, want de lentezon heeft voor een flinke kleur op mijn gezicht gezorgd. Of vergis ik me? Hoe divers is BNN?
Ik word door twee vrouwen welkom geheten. Helaas niet de babes van BNN; Bridget Maasland en Katja Schuurman. Even later mag ik een trap oplopen. Ik sjok de trap op, elke trede lijkt er een teveel, en laat me ten slotte in de stoel vallen die de directiesecretaresse voor mij naar achteren schuift. Tegenover mij zit Lucas Goes, zakelijk directeur van BNN. Hij ziet er fris en jong uit, maar ook zo wit als een pit. Dat laatste vindt hij zelf ook als ik een foto van hem maak. "Ik ben een beetje wit," zegt hij als hij op het schermpje van mijn digitale camera kijkt. Ik maak nog een foto. "Nog steeds even wit," zegt Goes. "Niks aan te doen."
Waar wel wat aan te doen is, vindt BNN, is de verkleuring van hun programma's, publiek en personeel.
"Vorig jaar heeft de visitatiecommissie alle publieke omroepen, en dus ook BNN, doorgelicht," zegt Goes. "Dat is gebeurd op verzoek van de staatssecretaris. Voor alle omroepen gold dat iedereen goed bezig is, maar dat het bij elkaar niet meer is dan de som der delen. Over BNN zei de commissie dat we goed bezig zijn, de belofte waarmaken om jongeren te bereiken, en dat onze programma's kloppen, maar dat we dat nergens in vast hebben gelegd. Dat kwam omdat we een beleid hadden op basis van onderbuikgevoel. In de vorm van een jaarplan hebben we ons beleid nu vastgelegd. Dat jaarplan wordt elk jaar tegen het licht gehouden, ververst en opnieuw opgeschreven. Een van de speerpunten dit jaar is om meer culturen aan te spreken. We zijn daar al achter de schermen mee begonnen. Dus op de vloer, in de redactie, bij de productie. We hopen door achter de schermen meer diversiteit te laten zien, dat dat zich uiteindelijk vertaalt naar de inhoud van de programma's. Maar ook voor de schermen zijn we bezig. Door bijvoorbeeld de eerst volgende presentator van Top of the Pops te zoeken in de andere groep Nederlanders dan de witte Nederlanders." Goes wijst misprijzend op zichzelf, maar gaat dan met een glimlach verder: "Dus we doen beide: zowel achter de schermen als zichtbaar met diversiteit bezig zijn."
Hoe wil je meer culturen op de werkvloer krijgen? Mensen ontslaan? Zelf opstappen?
"We hebben de luxe dat BNN groter mag worden door de nieuwe status als 50%-omroep. Dus we kunnen groeien. Bij elke nieuwe groep mensen die je aanneemt let je dan op de diversiteit. Waar we so wieso op moeten letten is de leeftijd. Mensen mogen hier niet oud worden! BNN is een jongerenomroep. Zelf zit ik daarom ook een beetje op het randje, maar achter de schermen kun je iets langer doorgaan.
We werken bij BNN veelal met jaarcontracten. Want als je drie jaar voor een werkgever in Nederland werkt, krijg je een contract voor onbepaalde tijd. Zo werkt dat. Dus wat we doen, is zoveel mogelijk contracten binnen die drie jaar houden. Daarmee creëer je steeds een nieuwe instroom, en heb je ook juridisch de mogelijkheid om de leeftijd en de kleur van je personeel in de gaten te houden."
Het is grappig dat de term 'juridisch' valt. Goes is van origine een jurist. Maar na zijn studie rechten belandde hij bij Veronica, bij Countdown. Om vervolgens de overstap te maken naar de NOS. En in 2000 naar BNN.
"Om die jonge, kleurrijke instroom ook te bereiken zijn we CoolCast begonnen, een talentenproject. We laten jongeren tussen de 17 en 22 jaar programma's maken; op de radio, voor televisie en internet. Die mensen gaan redactie-, productie- en hopelijk ook presentatiewerk doen voor onze radio- en tvploeg. Dat is een team met stagiaires, dat elke zes maanden vernieuwd wordt. Als daar talenten tussen zit - en het liefst met kleur - dan kunnen we die eruit pikken en hen een jaarcontract aanbieden. Dus dat is een ander project waarin we heel actief op zoek zijn naar meer kleur en ook naar jonge mensen. Want we moeten daar bij BNN heel erg op letten; we mogen niet verworden tot een AVRO of een TROS."
Ik kijk naar een foto van Bart de Graaff die aan de muur hangt. Hij zou zich omdraaien in zijn graf als dat zou gebeuren, denk ik. Goes staat op en loopt zijn kamer uit. Hij komt terug met een pizza, denk ik. "Dit zijn wij," zegt hij en wijst op de kartonnen doos met een Italiaanse vlag erop. Erin zit het merkboek van BNN. Goes laat het mij zien, en vertelt over het BNN-gevoel. "We hebben een aantal waardes waar onze programmering aan moet voldoen, maar die waardes gelden eigenlijk ook voor de mensen die aan de programma's werken. Je moet vooral oorspronkelijk zijn, jezelf; je moet frisheid hebben; je moet een vorm van brutaliteit hebben, zeggen wat je wilt; je moet een lust for life houding hebben, niet negatief zijn."
Ik kijk weer naar Bart, naar de man die Patty Brard in haar borsten kneep. "Om te bewijzen dat hier alleen maar optimistische mensen werken, wil ik je rondleiden." We beginnen in de bar, waar ten minste drie tafelvoetbaltafels staan. We lopen langs de CoelCastruimte, waar jongeren achter pc's zitten te werken of op een groot kussen liggen te denken. We gaan langs een andere ruimte: een hele dikke man steekt zijn hand in een vaas met snoep. Hij lacht naar mij. Zoals de mensen in de volgende ruimte ook lachen, waar een poster van Katja en Bridget hangt. Even, een glimlach lang, voel ik me weer jong.