“Ze hebben allemaal zo’n grote neus. Hoort dat er ook bij?”

Kijk naar ons, je kunt niet om ons heen!

Vanaf de buitenzijde is een stapel zwarte kratten zichtbaar. Aan de binnenkant vormen ze een doolhof, zonder licht. Bij de ingang van het doolhof staat een krat met hoofdlampjes. Ik zet een lampje op mijn hoofd en loop naar binnen. Na een aantal seconden sta ik oog in oog met een mooie man. Hij heeft een stoere, indringende blik. Ik beweeg mijn hoofd iets naar beneden, zodat de rest van de foto ook zichtbaar wordt. Ter hoogte van zijn borst blijft mijn blik steken. Ik zie twee grote littekens op de plek waar eerst de borsten zaten van deze man.

Ik ben in Mediamatic, waar de foto-expositie XXBoys te zien is. Deze expositie maakt deel uit van het gelijknamige project, van kunstenaar Kael T. Block. De expositie bestaat uit foto’s van transgenders, in dit geval vrouwen die getransformeerd zijn tot man. Jans Possel, een van de oprichters van Mediamatic, vertelt meer over de foto´s.

Vergroot

'Gabriel - Seattle', gefotografeerd door Kael T Block. - Kael T Block

Deze fotoserie maakt deel uit van het project XXBoys. Kunt u mij uitleggen wat de boodschap is van Kael T. Block en wat hij hoopt te bereiken?
“Hij is een blog gestart en heeft de foto’s gemaakt, omdat hij zelf in 2003 ook besloot om van vrouw naar man te gaan. Hij wilde zich gesterkt voelen in zijn wens daarin en wilde graag communiceren met anderen die dat proces al hadden doorgemaakt of zouden gaan doormaken. Hij is toen online gaan kijken, wie hier ook mee bezig was en heeft een blog opgestart. Hier kunnen mensen reageren op elkaars vragen en ervaringen uitwisselen. Zelf woont hij in Parijs, maar hij ontdekte dat veel van deze mensen uit Amerika kwamen. Hij is ze toen gaan opzoeken om met hen te praten en omdat hij fotograaf is, heeft hij ze ook geportretteerd. Deze mensen kende hij voorheen niet, maar heeft hij ontmoet via zijn blogs, onder andere op MySpace.”

De foto’s hangen in het donker en worden zichtbaar door middel van een lampje wat je op je hoofd draagt. Wat is hier de gedachte achter?
“Het zijn hele confronterende foto’s en op deze manier willen we ook het gevoel geven van het gevangen zitten in je eigen lichaam. Het dient ook om de foto’s goed te kunnen bekijken, echt af te tasten en hier de rust voor te nemen. In eerste instantie heb je geen idee waar je naar kijkt, maar op deze manier zie je goed de details. Het is een mooie manier om op ontdekkingstocht te gaan. In de etalage hebben we de foto’s ook klein afgedrukt in lijstjes staan, maar dat is een hele andere manier van kijken dan wat je binnen bij de echte expositie doet. Daar word je echt ‘gevangen’.”

Hoe reageren de bezoekers op de foto’s?
“De meeste mensen vinden het heftig en veel gaan discusseren of dit nu wel kan. Ze discussiëren of je überhaupt mag veranderen van vrouw naar man. Er zijn mensen die het echt onzin vinden, zij zijn van mening dat je niet mag veranderen in een andere sekse dan die waarmee je bent geboren.”

Bezoeken mensen met deze mening ook de expositie?
“Ja zeker, zij komen ook kijken. Ze reageren heel verschillend, al zijn de meeste positief. Ze merken op dat ze anders gaan nadenken over wat het inhoudt. Het is mooi dat mensen gaan nadenken over wat er allemaal gebeurt, wanneer iemand ervoor kiest te veranderen van vrouw naar man. Bezoekers merken ook leuke dingen op. Zo zei een man: ‘Ze hebben allemaal zo’n grote neus, hoort dat er ook bij?’ Er is echt oog voor details.”

Ook ik ben erg positief over de expositie. Juist omdat deze mannen er zo mannelijk uitzien, blijf je kijken en zoeken naar een spoortje vrouwelijkheid. Het zijn de littekens die spreken voor het verleden als vrouw, maar verder zijn dit echte mannen! Ik vind de foto’s erg mooi, vaak ook stoer. Ze lijken te zeggen: Kijk naar ons, je kunt niet om ons heen. Wij bestaan en zo zien we eruit. Dit heeft te maken met de vaak indringende blik en stoere houding van de geportretteerde en met de opstelling va de expositie, waarbij de foto’s zichtbaar worden door het hoofdlampje en de details goed zichtbaar worden.

De bijbehorende site van het project XXBoys is xxboys.20six.fr. XXBoys maakt deel uit van de expositie Kiki on Steroids, die tot 4 januari te zien is in Mediamatic.

Dit artikel verscheen in de rubriek "ArtiCul" in het antropologische tijdschrift "Cul", jaargang 16, nummer 2, 2008. Ga voor meer Cul naar www.tijdschriftcul.nl.