In deze expositie wordt het naturalisme vanuit verschillende invalshoeken belicht: de thematiek, het schilderproces en de reacties van de critici en het publiek. Meer dan vijftig werken van veelal enorme afmetingen zullen te zien zijn in de tentoonstellingsvleugel.
Het naturalisme
Het naturalisme in de schilderkunst had betrekking op onderwerpen uit het dagelijks leven van de gewone mens. Kunstenaars trachtten de werkelijkheid zo dicht mogelijk te benaderen en maakten veelvuldig gebruik van fotografie. De composities, soms in opdracht van de overheid, werden geplaatst in musea en openbare ruimten zoals stadhuizen en scholen. Maar werden ook geëxposeerd op de Salon en meerdere Wereldtentoonstellingen. Hubert von Herkomer, In staking (On Strike), 1891, in bruikleen van de Royal Academy of Arts, Londen
De centrale thema’s binnen het naturalisme zijn onder meer arbeid (op het land, de stad en in de industrie), religie en jeugd. De schilders namen vaak eenvoudige boeren als onderwerp of het harde leven van de arbeiders in de steden. De stijl van schilderen was bijzonder gedetailleerd en de werken lijken haast momentopnamen uit het echte leven. De onderwerpen op deze schilderijen waren echter zorgvuldig gecomponeerd en bedoeld om een verhaal, al dan niet met een moralistische boodschap, over te brengen. Vaak waren het dezelfde thema’s die de schrijver Emile Zola in zijn naturalistische romans en toneelstukken al had beschreven.
In de tentoonstelling worden ook enkele filmfragmenten getoond die gebaseerd zijn op de literatuur van Zola. Deze fragmenten laten de nauwe verwevenheid zien met de naturalistische schilderijen die daardoor tot leven lijken te komen.
Met Illusie en werkelijkheid. Naturalistische schilderijen, foto’s en film, 1875-1918 presenteert het Van Gogh Museum de eerste overzichtstentoonstelling over het naturalisme.
Platform Net Echt
Foam_Fotografiemuseum Amsterdam, EYE Film Instituut Nederland en het Van Gogh Museum werken samen in het platform Net Echt om om de diverse facetten van het naturalisme te belichten. Kijk voor meer informatie op de website.