Nederland ontsluiten
Het project xwashier is in het voorjaar van 2011 gestart met het bekend maken van de eerste vijfenveertig historische locaties. Op die plaatsen vindt het publiek historische informatie, fysiek en digitaal ontsloten. Centraal staan de gebeurtenis, de plek en de historische context. Wat is waar en wanneer gebeurd? Waar bevinden zich de zichtbare of tastbare sporen? Het publiek maakt kennis met persoonlijke verhalen van betrokkenen die de geschiedenis hier hebben beleefd en kan ook de eigen geschiedenis van die plek toevoegen aan de informatie. Jaarlijks wordt een 'nieuwe collectie’ gemaakt: een gedicht, film of stripverhaal dat extra aandacht vraagt voor een locatie. Een speciaal ontwikkelde website is het centrale punt waar alle informatie samenkomt.
Vijftig plaatsen per jaar
Elk jaar worden ongeveer vijftig locaties toegevoegd, steeds aan de hand van het thema van de Maand van de Geschiedenis. Zo komen uiteindelijk alle belangrijke plaatsen in Nederland aan de beurt. Dan zal het netwerk zich uitstrekken over heel Nederland en delen van het buitenland. Het Nationaal Historisch Museum zal ook wandel-, fiets- en autoroutes aanbieden.
Land en water
In 2010-2011 staat de geschiedenis van land en water aan de basis van de selectie. De redactie koos vijfenveertig historische locaties aan de hand van het thema Land en water, een van de zes werelden van het Nationaal Historisch Museum en onderwerp van de Week van de Geschiedenis 2010. Het zijn bekende en minder bekende plekken waar de geschiedenis van Nederland zich voltrok. Hier laat de geschiedenis zich voelen: het dichten van het laatste gat in de Afsluitdijk ervaart men het beste en 'opnieuw' bij de Vlieter; het belang van de Grebbeberg spreekt meer tot de verbeelding op de heuvel zelf.
Redactie
Een redactie maakt jaarlijks een selectie van historisch belangrijke plaatsen. In de toekomst is het mogelijk om plaatsen bij de redactie voor te dragen. De redactie bestaat uit:
- Wim Blockmans (emeritus hoogleraar middeleeuwse geschiedenis Universiteit Leiden, oud rector Netherlands Institute for Advanced Study)
- Hans Goedkoop (historicus en presentator Andere Tijden)
- Maarten Prak (hoogleraar sociale en economische geschiedenis, Universiteit Utrecht)
- Erik Schilp (algemeen directeur Nationaal Historisch Museum)
- Dirk Sijmons (landschapsarchitect, voormalig rijksadviseur voor het landschap)
- Michelle Provoost (architectuurhistoricus)