Met name in zijn vroegere werk Discours, figure bespreekt hij het verband tussen schrift en beeld, spreken en waarnemen, filosofie en beeldende kunst. Hij gaat daarbij in discussie met de structuralistische opvatting van Lacan die meent dat onze waarneming van de werkelijkheid niet verder gaat dan de mogelijkheden van de taal. Lyotard problematiseert deze opvatting. Hij meent dat al het spreken en waarnemen een figuraal element bevat dat ontsnapt aan de betekenisregels van de taal. Voor de uitwerking van die gedachte knoopt hij aan bij kunstwerken (o.a. van Massacio, Cézanne, Duchamps, Newman) waarin 'het figurale' een verschuiving aanbrengt in bestaande discoursen over kunst en politiek. Dergelijke kunstwerken hebben het karakter van een evenement. Ze laten zich niet vastleggen op een bepaalde betekenis (representatie) en nodigen ons voortdurend uit om een kunstwerk met nieuwe ogen te bekijken (presentie). In deze leesgroep onderzoeken we hoe Lyotard zijn gedachten over het figurale verbindt met zijn begrip van differentie, zijn idee van een libidinale economie en zijn opvattingen over het sublieme in de kunst.
Het boek dat zal worden gebruikt:
Lyotard, Jean-Francois, The Lyotard reader and guide. Edited by Keith Crome and James Williams. New York, Columbia University Press, 2006. (Aanschafprijs € 36,-) ISBN 0-231-13935-7
Daaruit lezen en bespreken we de volgende teksten (Op verzoek is een kopie van de teksten verkrijgbaar):
Ma. 02 nov.: Taking the Side of the Figural (Uit: Discours, Figure 1971)
Ma. 16 nov.: The Great Ephemeral Skin (Uit: Libidinal Economy 1974)
Ma. 30 nov.: Presentation (Uit: The Different 1983)
Ma. 14 dec.: The Connivances of Desire with the Figural (Uit: Discours, figure 1971)
Ma. 11 jan.: Painting as a Libidinal Set-up (Genre: Improvised Speech 1973)
Ma. 25 jan.: The Communication of Sublime Feeling (Uit: Lessons on the Analytic of the Sublime 1991)
Arthur d' Ansembourg (1960) studeerde filosofie te Amsterdam en was enkele jaren werkzaam aan de Universiteit van Tilburg. Sinds 2002 is hij als filosoof werkzaam in het volwassenen onderwijs en het HBO. Daarbij gaat zijn aandacht met name uit naar de relatie tussen filosofie en kunst. Tevens begeleidt hij socratische gesprekken en geeft hij dilemmatrainingen.