Op het doek uit 1918 zijn zes Rotterdamse havenarbeiders te zien in een stijl die kubistische en expressionistische stijlelementen combineert. Het was Johan Thorn Prikkers (1868-1932) inzending voor een wedstrijd die werd uitgeschreven voor een monumentale schildering in de raadzaal van het nieuwe stadhuis in Rotterdam. De jury beoordeelde het echter als te modern. De kunstenaar zou tien jaar later overigens wel acht wandschilderingen in de burgerzaal van het stadhuis maken. Ze zijn er tot op heden nog te bewonderen.
Cruciaal werk
Het meer dan drie bij vier meter grote schilderij wordt momenteel gerestaureerd. ‘Het Havenbedrijf’ is een cruciaal werk en laat zien dat Thorn Prikker meer was dan de Jugendstil ontwerper, zoals veel mensen hem vooral kennen. In die tijd speelde het schilderij een belangrijke rol in de doorbraak van de moderne kunst in Nederland. Dit deel van zijn oeuvre grotendeels is in Nederland in de vergetelheid geraakt maar in Duitsland werd hij gewaardeerd om zijn vooruitstrevendheid en was hij een van de eerste Nederlandse leden van de Deutsche Werkbund.
De Jugendstil voorbij
De tegendraadse Johan Thorn Prikker, tijdgenoot van Kees van Dongen, trok al vroeg de aandacht met zijn politiek geladen tekeningen en symbolistische schilderijen. Na zijn verhuizing naar Duitsland in 1904 veranderde hij echter al snel van autonoom kunstenaar tot een overtuigd aanhanger van de toegepaste en monumentale kunst. Het traditionele ezelsschilderij behoorde na deze jaren tot de verleden tijd en het aantal technieken dat Thorn Prikker zich eigen maakte was omvangrijk: van grafiek, textiel, boekomslagen en glas in lood tot wandschilderingen, meubelen en mozaïeken. De tentoonstelling ‘De Jugendstil voorbij’ geeft een gedetailleerd beeld van zijn diverse oeuvre.
Samenwerking
‘De Jugendstil voorbij’ is gemaakt in samenwerking met museum kunst palast in Düsseldorf, waar de tentoonstelling in het najaar van 2011 te zien zal zijn. De tentoonstelling is mede samengesteld door gastconservator en Thorn Prikker-expert Christiane Heiser. Tegelijkertijd met de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met inleidende artikelen door 12 specialisten uit Nederland, Duitsland en Canada.
Op 21 november vindt een lezing plaats waarin Kees van Dongen en Johan Thorn Prikker worden vergeleken en op 27 november wordt een themamiddag over Johan Thorn Prikker georganiseerd. Vanaf 13 november is er iedere zondag een gratis instaprondleiding over de tentoonstelling. Voor meer informatie: zie de website. Vanaf eind november is een informatieve film van Bert Koenderink over Johan Thorn Prikker op het online videokanaal arttube.boijmans.nl te zien.