Landscapes without Memory

Joan Fontcuberta

25 Kas 2010
27 Şub 2011
  • foam
  • Keizersgracht 609, 1017 DS Amsterdam

Voor het project Landscapes without Memory maakt de Catalaanse kunstenaar Joan Fontcuberta (Barcelona, 1955) gebruik van software die is ontwikkeld voor de Amerikaanse luchtmacht. Deze software vertaalt tweedimensionale, cartografische informatie naar een gesimuleerd driedimensionaal beeld. In Landscapes without Memory voedt Fontcuberta de software niet met landkaarten, maar met geschilderde landschappen: van Gauguin tot Van Gogh, van Cezanne tot Turner en Constable. De software vertaalt deze beelden ook naar nieuwe, virtuele landschappen, die Fontcuberta ‘post-landscapes’ noemt. Ze vormen een niemandsland tussen het virtuele en het reële, en tussen werkelijkheid en illusie.

Enlarge

Orogenesis: Turner, 2003 © Joan Fontcuberta - bron

Al vanaf het vroege begin van het medium heeft fotografie een even moeizame als fascinerende relatie met de werkelijkheid. Veel meer dan bijvoorbeeld de schilderkunst, werd fotografie een zeker waarheidsgehalte toegedicht. Zeker de laatste decennia is het besef gegroeid dat werkelijkheid en waarheid ook binnen de fotografie uiterst moeizame begrippen zijn. De ongekende digitale revolutie heeft de mogelijkheden tot manipulatie helemaal op scherp gesteld. Hoe betrouwbaar is het fotografische beeld van de werkelijkheid? Wat of wie kunnen wij nog geloven? Deze spanning tussen illusie en werkelijkheid staat centraal in het oeuvre van de Spaanse kunstenaar Joan Fontcuberta. Daarbij maakt hij veelvuldig gebruik van de relatie tussen wetenschap en waarheid. Net als de fotografie (immers een product van de wetenschap) wordt de wetenschap het vermogen toegedicht dat zij met rationele, objectieve en controleerbare methodes onze kennis van de werkelijkheid vergroot. De wetenschap heeft een bepaalde autoriteit: wat de wetenschap heeft bewezen is waar. Door gebruik te maken van deze autoriteitsdrogreden weet Fontcuberta het publiek bij veel projecten een heel eind mee te nemen in een puur fictief verhaal – simpelweg door zich uit te drukken in de taal van de wetenschap.

De laatste jaren is Fontcuberta bijzonder gefascineerd door de invloed van de digitale revolutie op onze wijze van communiceren en op onze beeldvorming. Het project Landscapes without Memory is daarvan een voorbeeld. Hierin is een landschap eerst subjectief geïnterpreteerd en weergegeven door een kunstenaar waarna het kunstwerk objectief is geïnterpreteerd en vertaald door de software. Dit resulteert in een nieuwe werkelijkheid, door Foncuberta ‘eigentijdse door technologie bepaalde hallucinaties’noemt.

Opening

donderdag 25 november, 17.30 uur

Net Echt

Deze tentoonstelling is onderdeel van het platform Net Echt. Dit initiatief van Foam, EYE Film Instituut Nederland en het Van Gogh Museum is ontstaan om de kunststroming het naturalisme onder de aandacht te brengen. Van 8 oktober 2010 tot en met 16 januari 2011 werken de drie musea samen om de diverse facetten van deze multidisciplinaire stroming te belichten. Kijk voor meer informatie op bron.