statisch vooruitgangsmonument

In de serie Schelt(h)ema’s – solopresentaties van kunstenaars die De Lakenhal sinds 2005 in Scheltema organiseert - wordt vanaf 27 september t/m 4 januari een installatie van Ruchama Noorda gepresenteerd onder de titel: Statisch Vooruitgangsmonument.

Ruchama Noorda (1979) studeerde in 2002 af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunst in Den Haag en aan het Sandberg Instituut (2004) en heeft sindsdien naam gemaakt met haar (soms provocerende) installaties, foto’s en beelden. In september 2007 won zij in Leiden de (eerste) Hermine van Bers aanmoedigingsprijs voor kunstenaars onder de 35 jaar. Deze prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt aan jong talent. De Lakenhal heeft de toekenning van deze prijs aangegrepen om dit jonge talent precies een jaar later een podium voor nieuw werk te bieden.

Noorda is gevraagd de ruimten van Scheltema te gebruiken voor een nieuwe installatie waarvan het uitgangspunt de collectie van Stedelijk Museum de Lakenhal zou zijn. Vanuit haar fascinatie voor de ontwikkelingen in de kunstwereld, aan het begin van de vorige eeuw, koos zij de stoelen van Huszar, Schuitema en Gispen, keramische vazen en een tekening van Hendrik Valk. Deze museumstukken vormen in haar nieuwe werk het decor, waarbinnen haar geloof in het verlangen naar een alles omvattende ideologie en avant-garde tot uiting komt. Noorda heeft een grote bewondering voor de sociale en revolutionaire bewegingen die aan het begin van de 20ste eeuw de samenleving wilden veranderen en beïnvloed werden door nieuwe spirituele bewegingen, zoals de antroposofie. Kunst was toen het podium voor een praktische, spirituele en politieke ideologie.

Noorda’s installatie is een hedendaagse interpretatie van het 20ste- eeuwse ‘totaalkunstwerk’. Statisch Vooruitgangsmonument bestaat uit een verzameling van objecten, keramiek, meubelen, tekeningen, typografie en film. Gecombineerd met Noorda’s eigen werk krijgen deze objecten, verdeeld over drie ruimten, een nieuwe context. De film is gebaseerd op een gedicht dat Noorda schreef en dat teruggrijpt op ideologische kunststromingen en obscure vroeg 20ste-eeuwse dansfilms. Voor de film werkte zij samen met filmmaker/ kunstenaar Brian McKenna, de euritmiste Kaya Kitani en de Colombiaanse componiste Natalia Domínguez Rangel die speciaal hiervoor een compositie schreef.
Statisch Vooruitgangsmonument kan enerzijds gezien worden als een uiterst persoonlijke en subjectieve installatie waarin Noorda verschillende historische stromingen en wereldbeschouwingen combineert en naar haar hand zet. Anderzijds lijkt zij met dit werk te vragen of er - nu we bijna een eeuw verder zijn – enige progressie is geboekt.

De opening van deze tentoonstelling vindt plaats op vrijdag 26 september, in Scheltema, Marktsteeg 1 Leiden.