Soru:
Bütün düşünceler eşit ölçüde mi iyidir?
Günümüzde herkes cep telefonlarından fikirlerini beyan edebiliyor ve bu demokratik bir toplumda tüm fikirlerin eşit olduğu izlenimini uyandırıyor.
Ama bakanlar kurulunun üyesinin fikirleri ile yarı sarhoş kişilerinki aynı kapsamda değerlendirilemez. Aynı şekilde bir yargıcın verdiği kararlar herhangi bir bireyin verdiği kararlar aynı çerçevede değerlendirilemez.
Demokrasi aynı zamanda belli kurumların ve bu kurumların değerlendirmeleri arasında hiyerarşinin de olduğu bir sistemdir. Toplum üyeleri bu kurum ve kuruluşlardaki uzmanların yetkilerine şüphe ile yaklaştıkları zaman sorun çıkar. Bir doktorun fikirleri karşısında bir grup hastanın fikirleri ne ölçüde değerli olabilir? Çok geç olduğunda mı? Bir politikacı ya da yargıç yarı sarhoş olurlarsa fikirleri değersizleşir mi?
Spinoza bir toplumda farklı görüşlerin olmasının getirebileceği sorunlardan hep endişe duydu. De Witt kardeşlerinin de örneğinde olduğu gibi, Spinoza mantıklı fikir alışverişinin ne kadar çabuk son bulabileceğini ve bu sonucun katliam ve de linç gibi olaylara yol açabileceğinden şüphe duyuyordu.
