Introductie
Van Talent naar Beroep is een landelijk talentontwikkelingsprogramma van Netwerk CS en Kunstenaars&Co. Het programma ondersteunt talentvolle kunstenaars en ondernemers met een dubbele culturele achtergrond om een rendabele beroepspraktijk te ontwikkelen. Deelnemers aan het programma krijgen een individueel traject aangeboden, dat onder begeleiding van een personal coach uitgevoerd wordt. Het programma richt zich op kunstenaars en culturele ondernemers voor wie een professionele loopbaan binnen de cultuursector een reële mogelijkheid is.
In de enquête/inventarisatie, die in het kader van Talent naar Beroep in 2005 plaatsvond, wordt melding gemaakt van 'urban culture' als belangrijke motor voor talentontwikkeling. Vanuit de grootstedelijke jongerencultuur zou een eigen talentontwikkelingsketen ontstaan zijn met eigen media-, productiemaatschappijen en ontwikkeltrajecten waarin veelbelovend talent begeleid worden. Een van de aanbevelingen was dan ook om ‘urban culture’ nader te onderzoeken.
Urban Culture?
Hoewel de term ‘urban culture’ aan erosie onderhevig is, met name door de vercommercialisering van de term, staat urban culture voor een dominante stedelijke jongerencultuur die in met name Rotterdam en Amsterdam diep geworteld geraakt is in het formele kunst- en cultuurcircuit. De term kan op verschillende manieren gedefinieerd worden maar de meest voor de handliggende is om urban culture als een verzamelterm te beschouwen voor alle eigentijdse uitingen en kunstvormen die voortkomen of geworteld zijn in de zwarte muziekcultuur. Onder zwarte muziekcultuur verstaan wij de zwarte Amerikaanse muziek (Jazz, Soul, Funk, Hiphop, R&B) maar ook de muziekculturen van niet-westerse migranten.
Opzet
Het doel van de expertmeeting was om, samen met een aantal deskundigen uit de verschillende urbanscenes, de betekenis, de artistieke ontwikkelingen en de infrastructuur van het (in)formele urban circuit in de vier grote steden te verkennen en te onderzoeken hoe het programma Van Talent naar Beroep daarop aan kan sluiten. Het ging hier om de volgende aspecten:
1. urban culture als fenomeen (definitie, betekenis en niveau/kwaliteit van urban uitingen in de verschillende steden)
2. artistieke ontwikkeling (onderscheidende activiteiten de verschillende urbanstijlen)
3. urban infrastructuur (de urbaninfrastructuur (keten) in de verschillende steden, verhouding commerciële en gesubsidieerde initiatieven, de belangrijke spelers in het urbanveld, verbinding met de culturele sector)
4. aansluiting van Talent naar Beroep op de grootstedelijke jongerencultuur (wat zijn de kennis- en ontwikkelbehoeften van urbantalent, doorstroommogelijkheden, werkervaringsplekken)
Genodigden:
1. Sigmar Vriesde - Pass the mic events, Rotterdam
2. Orville Breeveld - Stichting Breathing, Amsterdam
3. Alida Dors - Solid Groundmovement, Amsterdam
4. Narsingh Balwantsingh - OHM /FunX, Capelle a/d IJssel
5. Asis Aynan - free lance schrijver, Amsterdam
6. Saïd Sahli - Marmoucha, Amsterdam
7. Sebastiaan dos Santos - Mobass Producties, Rotterdam
8. Ozan Erüre - Keyifland, Rotterdam
9. Henry Timisela - FunX Utrecht
Conclusies
- zowel de mondiale en populaire jongerencultuur als de op de eigen etnische kunst en cultuurtradities gerichte jongerencultuur maken een sterke ontwikkeling door en bieden interessante aanknopingspunten voor talentontwikkeling en vernieuwing in het culturele aanbod
- de ontwikkelingen concentreren zich vooral rondom de podiumkunsten (theater, dans en muziek) en literatuur - vooral Marokkaanse schrijvers
- artistieke ontwikkelingen binnen de verschillende urban (grootstedelijke jongerencultuur) en migrantencircuits zijn niet zichtbaar genoeg, dit geldt zowel binnen de directe omgeving van het artistieke en creatieve talent als in het formele culturele veld - hier ligt een taak en kans voor urban kunstenaars en culturele ondernemers om belangrijke rol te vervullen
- de artistieke en creatieve ontwikkeling van jongeren met een dubbele culturele achtergrond blijft achter. Van huis uit bestaat nog steeds het idee dat jongeren vooral voor een 'serieus' vak/beroep moeten studeren. De ontwikkeling van urban-dans ontstijgt het videoclipniveau niet (Alida) daarentegen wel sterk is de mondiale en plaatselijke ontwikkeling in de bollywood dans en crossover in de muziek
- het talent is niet bezig met kunst maar richt zich vooral op imagevorming. Verder hanteert het een smalle kijk op 'succes'. Hierdoor blijft de verdieping van het eigen talent achter. Tegelijk biedt de Do-It-Yourself (DIY) houding binnen de verschillende subculturen (Hip Hop)wel kansen voor een meer bottom up ontwikkeling vanuit jonge talenten zelf. Er ontstaan nieuwe uitingen en kwaliteitsnormen/- waarden om die uitingen te waarderen. Verder biedt die ook kansen voor een breed publieksbereik
- de gevestigde kunst en cultuur (kunstinstellingen, gezelschappen, kunstvakopleidingen, fondsen/subsidiënten) sluiten nog in onvoldoende mate aan op de plaatselijke artistieke ontwikkeling en de vraag van het multicultureel talent. Dit geldt voor culturele programma's en producties, faciliteiten/infrastructuur, cultuureducatief aanbod en het curriculum van opleidingen
- vanuit de verschillende informele circuits en gemeenschappen worden te weinig mogelijkheden gecreëerd om het aanwezige talentnaar het formele kunst en cultuurcircuit te geleiden
- er is behoefte aan zakelijke deskundigheid op het gebied van o.a. product- en imagemarketing, vormgeving, acquisitie, zakelijke presentatie, webdesign etc.
- kunstenaars en culturele ondernemers met een dubbele culturele achtergrond hebben vaak last van wat men noemt 'the burden of representation'. Ze worden door veel instellingen benaderd om hun kleur en niet om hun inhoud. De vraag is hoe dan om te gaan met positieve discriminatie en de druk om aan bepaalde westerse smaak, maatstaven en criteria te voldoen
Aanbevelingen/actiepunten
- zichtbaar presenteren van artistieke ontwikkeling binnen de verschillende scenes - organisaties/kunstenaars en culturele ondernemers i.s.m. Netwerk CS/relevante genre instituten als Theater Instituut, Nationaal Pop Instituut e.a.
- stimuleren netwerkvorming tussen de verschillende informele en formele kunst en cultuurcircuits - Netwerk CS/VTNB i.s.m. organisaties en instellingen
- beter en meer gebruik maken van kunstenaars en deskundigen in de directe omgeving van kandidaten die deelnemen aan Van Talent naar Beroep- laat hen zelf hun coach zoeken - K&Co VTNB
- hetzelfde geldt ook voor de inzet van deskundigen uit de zakelijke disciplines - K&Co/VTNB
- training opzetten voor talent om zich te oriënteren op 'succesvol kunstenaarschap/ondernemerschap' - de hobbels, de mogelijkheden, het pad dat bewandeld wordt - gebruik voorbeelden uit de verschillende jongeren en migrantenscenes - K&Co-Netwerk CS/VTNB i.s.m. sleutelfiguren uit de verschillende scenes
- oriëntatie op het mechanisme 'the burden of representation', onderzoeken van strategieën en cases m.b.t. positieve discriminatie en hoe kunstenaar/culturele ondernemer daarmee omgaan.