De afgelopen jaren is er op verschillende manieren kritiek geuit op de Westerse schoonheidsnorm. Twee voorbeelden hiervan zijn de documentaire Beperkt Houdbaar van Sunny Bergman, die als inspiratie werd gebruikt door theatercompagnie MC, en de installatie The Beauty Shop van Michael McMillan. Waar de een de manier behandelt waarop vrouwen worden geconditioneerd om een onrealistisch beeld na te streven, kijkt de ander naar de manier waarop donkere mensen in Engeland meer geld uitgeven aan schoonheidsproducten dan aan eten.
Het project BLACK HAIR raakt aan beide projecten. In tegenstelling tot de documentaire Beperkt Houdbaar, zal BLACK HAIR expliciet de rollen behandelen die culturele, klasse en etnische & raciale verschillen tussen vrouwen spelen in het nastreven van schoonheidsidealen. Waar Beperkt Houdbaar zich voornamelijk op vrouwen focuste, zal BLACK HAIR daarnaast zich op zowel vrouwen als mannen focussen. En waar The Beauty Shop alle schoonheidsproducten voor donkere mensen, te vinden in het Westen, onder de loep nam, zal BLACK HAIR zich specifiek focusen op haarproducten. Hierbij worden de daaruit voortvloeiende praktijken, gebruiken, en persoonlijke verhalen in kaart gebracht.
Zoals het bovenstaande fragment uit de film Coming To America toont is haar een belangrijk social economische en culturele marker. Het project BLACK HAIR zal kijken en luisteren naar culturele praktijken die van generatie op generatie zijn doorgegeven binnen onze onderzoeksgroepen. Deze groepen hebben (deels) wortels in Afrika en daarom ook in veel gevallen haar dat buiten de norm valt in het voormalig Westen.(1) Het project gaat om erfgoed van deze groepen en nieuwe vooruitzichten en inzichten die dit erfgoed met zich meebrengt voor de Nederlandse samenleving. De documentaire Good Hair van sociaal kritische filmmaker, programmamaker en comedian Chris Rock bijvoorbeeld heeft de afgelopen twee jaar veel stof doen opwaaien in Amerika en de rest van het voormalig Westen. De documentaire toont Rock op een zoektocht om te begrijpen waarom donkere vrouwen in Amerika zoveel tijd en aandacht aan hun haar besteden. BLACK HAIR zal een soortgelijke zoektocht mogelijk maken waarin kunstenaars en academici de esthetiek en politiek achter haardracht onderzoeken.
Dit project zal op een geintegreerde manier wetenschap en kunst inzetten om het erfgoed van deze groep niet verloren te laten gaan. De creativiteit van de omgang met haar en de sociale realiteiten achter haardrachten worden bestudeerd voor kennis van zelfidentificatie en omgang met historische en sociaal-economische onderdrukking. Het project zal bestaan uit events, interviews, ontmoetingen, publicaties, culturele en sociale interventies en een kunstmanifestatie. Deze zullen leiden tot de erkenning van haar als een belangrijk deel van cultuur.
In het kader van het project zullen er 3 pop up events georganiseerd worden. Deze events zullen in Utrecht, Rotterdam en Amsterdam plaatsvinden. Deze events zijn thematisch gekleurd. Voor elke event zullen vijf lokale kunstenaars door lokale partners uitgenodigd worden om in een traject van een maand een kunstwerk te produceren. Deze kunstenaars komen uiteenlopende disciplines en velden. De werken die door deze kunstenaars geproduceerd worden zullen een specifieke, speciaal voor hun gekozen, opdracht behandelen. Er zal daarnaast ook lokaal onderzoek uitgevoerd worden waarbij verhalen van onze doelgroep verzameld zullen worden en mensen uitgenodigd worden om op een website hun verhaal te delen. Deze verhalen zullen in historische, sociaal economische en culturele contexten geanalyseerd worden. Voor elk event zal er een magazine gemaakt worden waarin kunst en onderzoek elkaar ontmoeten en grensoverschrijdende getoond zullen worden.
Na deze drie pop up events zal er een grote tentoonstelling georganiseerd worden waarbij de werken die voor de drie pop up events gemaakt waren, samengebracht worden. Voor deze tentoonstelling zullen er ook vijf kunstenaars uitgenodigd worden om alle drie de themas in hun werk te behandelen. De gehele tentoonstillen zal hierna reizen naar verschillende musea, galleries en tentoonstellinsruimten in binnen- en buitenland. Met het gedane onderzoek zal er ook grote publicatie uitgebracht worden waarbij al het resultaat van al het onderzoek gepresenteerd zal worden.
___
(1) De term 'het voormalig Westen' wordt op dit moment door BAK (Basis voor Actuele Kunst) in Utrecht onderzocht in het kader van hun project Former West. Dit project gaat over de heroriëntatie van de maatschappij na de val van de Berlijnse Muur en het opheffen van de scheidslijn tussen Oost en West.
