De verschillende schriften in het Midden-Oosten en Europa zijn nauw aan elkaar verwant. Het nieuwe spel Abğad beeldt dit uit. Abğad is een Arabisch woord voor 'alfabet'.
Abğad speel je met twee sets dobbelstenen.
Met de ene set kun je een reeks letters gooien uit één alfabet. Bijvoorbeeld een Romeinse A-B-C-D-E-F. Of een Arabische ﻭ -ﻫ - ﺪ - ﺝ - ﺏ - ا . Deze set bestaat uit 3-kleurige stenen: rood, wit èn blauw. Voor het Arabische schrift zijn de eerste zes letters gekozen volgens de klassieke volgorde. Deze lettervolgorde hoor je ook terug in de naam Abğad.
Met de andere set kun je een reeks gooien van een bepaalde letter, bijvoorbeeld allemaal A's. Maar de ene A is geschreven volgens het Romeinse schrift, een ander volgens het Griekse, weer een ander volgens het Hebreeuwse, enzovoort.
De stenen waarmee je 'dezelfde' letters kunt gooien, hebben één kleur: helemaal rood of wit of blauw.
Met de verschillende lettercombinaties scoor je punten. Op de scorekaart staat hoeveel, en kun je het puntenaantal van elke speler bijhouden.
De laagste combinatie bestaat uit 2 soorten A's (2 punten). De hoogste score, 100 punten, haal je met Abğad. Daarvoor moet je binnen 3 worpen alle 6 letters van één alfabet verzamelen.
Tenslotte: de letters op de stenen zijn allemaal familie van elkaar. Ze hebben één gemeenschappelijke voorouder, namelijk het Foenicische schrift. Deze Foenicische letters doen ook mee in het spel.
Soms zien de nakomelingen er identiek uit. Voorbeeld: de Romeinse A en de Griekse Alfa.
Andere letters zien er heel verschillend uit. Soms klinkt hun naam nog een beetje hetzelfde (alfa, alif en alef). Maar ook al lijken ze in niets op elkaar: het blijft familie.
Het spel bevat letters uit 6 alfabetten die nauw aan elkaar verwant zijn. Het Arabische alfabet springt er van deze 6 het meest uit. Op het eerste gezicht lijkt het Arabische alfabet niets gemeen te hebben met de andere. Maar als je de Arabische letters in hun oorspronkelijke volgorde (alif-ba-ğim-dal-he-waw) vergelijkt met de andere, begint de gelijkenis langzamerhand tot je door te dringen.
In het Arabische woord 'abğad' (=alfabet) zijn de eerste 4 letters in hun klassieke volgorde verwerkt: اﺑﺠﺪ , ofwel alef- ba- ğim- dal. Dezelfde volgorde kennen ook het Foenicische alfabet, het Griekse, het Romeinse enz. Een heel geschikte naam dus voor het spel. (Tegenwoordig is de alfabetische volgorde van het Arabische schrift anders, nl. meer gebaseerd op de vorm van de letter.)
Tenslotte: het is een nieuw spel. Om de nieuwigheid te accentueren hebben verschillende lettercombinaties een Arabische naam gekregen, zoals murabba, bait kamil e.d.
De kleuren rood, blauw en wit zijn Hema. Ze helpen de speler om te bepalen welke letters bij eenzelfde alfabet horen.
Het ontwerp is eenvoudig, compact en ziet er smakelijk uit. Je kan ermee spelen, maar het ook op een tafeltje of kastje leggen.
Het spel is simpel te produceren, tegen lage kosten.
En ook de geblokte vorm is (El)Hema. De HEMA-letters zijn bijvoorbeeld ook geblokt - en op het ELHEMA-tasje staan ook blokjes in rood en blauw.
Iedereen die van een spelletje houdt, met vertrouwde èn nieuwe elementen.
En iedereen die benieuwd is naar de verwantschap tussen alfabetten die er verder zo verschillend uitzien.
Om voor jezelf te kopen of als cadeautje, óók voor mensen die ´alles al hebben´.
Leeftijdsgroep: 10 tot 100. Iets jonger of ouder mag ook.
Het was me opgevallen dat de namen voor Arabische letters best wel leken op sommige Griekse. Zo klinken de namen alif en ba praktisch gelijk aan alfa en beta.
Op een gegeven moment kwam ik erachter dat er een nauwe verwantschap is tussen het Arabische en het Griekse schrift. Beide alfabetten, en ook het Hebreeuwse schrift, gaan terug op het Foenicisch. Deze ´ontdekking´ wilde ik graag op een speelse manier tot uitdrukking brengen.
In het ontwerp zijn 6 letters verwerkt - daardoor blijft het nog een beetje overzichtelijk. Het ontwerp is niet uitputtend en ook niet wetenschappelijk. Wie meer weten kan zelf verder zoeken, bijvoorbeeld op internet.
Het ontwerp is gemaakt op een PC (standaard Microsoft Word-programma). Dat geldt voor de vorm (tabel), de kleuren en de lettertypes. De Foenicische tekens heb ik van internet gedownload (Wikipedia).
Het spel in de winkel is gemaakt van kleurenprintjes op stickerpapier die op houten blokjes geplakt moeten worden (2,7 x 2,7 x 2,7 cm).
Alle tips zijn welkom. Intussen is het ontwerp op bescheiden schaal in productie en vanaf half november te koop in El-Hema - zo lang de voorraad strekt.
