Evelyn

"We hebben nooit echt over Cyprus gesproken."

Hedwig Fijen over Manifesta op Kom je ook? #FAIL

Vanwege juridische en politieke redenen heeft de organisatie van Manifesta, de Europese biënnale voor moderne kunst, zich nooit echt over Cyprus uitgelaten. En ook nu is Hedwig Fijen, oprichter en directeur, beperkt in wat ze mag zeggen. We praten over Manifesta 6, de editie die nooit plaatsvond.

Vergroot

Hedwig Fijen spreekt over Manifesta in Cyprus - Govert de Jong

Elke 2 jaar doet Manifesta op een andere locatie in Europa onderzoek naar wat Europa betekent vanuit die bepaalde geopolitieke context. De curatoren van de zesde editie, die op Cyprus plaats zou vinden, besloten voor het neerzetten van een internationale kunstschool. Interdisciplinair onderwijs gebaseerd op de Amerikaanse Black Mountain College. Een plek waar mensen vanuit de hele regio elkaar konden ontmoeten en samen na konden denken over de positie en rol van het kunstonderwijs.

Zowel met het Griekse deel als het Turkse deel van Cyprus werden afspraken gemaakt. Immers, de kunstschool moest voor de gehele regio toegankelijk zijn. Hoewel dit bij aanvang geen probleem leek te zijn, begon Griekenland drie maanden voor de opening tegen te sputteren. Een juridisch steekgevecht begon. Contracten met Turks Cyprus werden onecht verklaard. De Griekse president riep het project een halt toe, op de banktegoeden van Manifesta werd beslag gelegd, en de curatoren werden aangeklaagd. Manifesta kreeg financiele steun van de EU om zich de beste juridische bijstand te kunnen veroorloven, en de zaak werd besloten in een zogenaamde “friendly divorce”. Wat kunnen we van dit verhaal leren?

Experimenten kunnen falen

Experimenteren is leuk, maar onderschat niet dat je, om bepaalde experimenten door te kunnen voeren, een enorm cordon aan financiële middelen nodig hebt. Daarnaast vragen ook experimenten om strakke businessmodellen. Vooral als je in de periferie opereert.

Artistieke mislukkingen bestaan niet

Hoewel Manifesta 6 een juridische en financiële tegenvaller was, is het project vanuit artistiek oogpunt helemaal niet mislukt. Het heeft exact blootgelegd waar de EU op dat moment toe in staat was. Vanuit de kunstwereld ontving Manifesta dan ook heel veel steun. Anton Vidokle, oprichter van e-flux, raapte zijn privé vermogen bij elkaar om de school alsnog te realiseren. In Berlijn, onder de naam unitednationsplaza.