De Balie en het Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover organiseren in maart twee programma’s over de driehoeksverhouding tussen de dood, de camera en toeschouwer. De eerste aflevering staat in het teken van de werking van digitale media in oorlogssituaties en de representatie van de dood in de kunst, de journalistiek en op internet. De Libanese kunstenaar Rabih Mroué onderzoekt in de tentoonstelling The Pixelated Revolution in het Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover de rol van smartphones als publiciteitswapen in tijden van revolutie.
Shooting Bullets Shooting Images
Was ooit het gezegde ‘de pen is machtiger dan het zwaard’, tegenwoordig luidt het ‘de iPhone is machtiger dan de Kalasjnikov’. De dood is een mediaverschijnsel geworden. Een mobieltje of digitale camera is voldoende om beelden van de dood te maken en te verspreiden. Syrische burgers filmen hun dood wanneer zij met een mobieltje gewelddadigheden registreren; cameraman en schutter beschieten elkaar. Het wegfilteren van geweld in de beeldverslaggeving, zoals dat bijvoorbeeld gebeurde tijdens de Golfoorlog, is nauwelijks meer aan de orde. Want ondanks het verlies aan inhoudelijke context zoeken veel media op websites als LiveLeak.com naar getuigenissen van geweld zonder tussenkomst van ethische codes.
Laatste beelden gemaakt door burgerslachtoffers gaan rond op YouTube en hebben doorgaans een grotere reikwijdte dan kogels, maar doet een muisklik het offer van de burgerjournalist beseffen? Hoewel sommigen deze vorm van journalistiek toejuichen vanwege de veronderstelde democratisering binnen de verslaggeving, zijn kanttekeningen hier op zijn plaats. En wat is de rol van professionele journalisten in het verslaan van oorlogen?
Naast de fatale registraties van de Syrische burgerjournalisten zijn er ook andersoortige laatste beelden en sterfprocessen op het web te vinden. Welk verhaal vertelt een laatste registratie van iemand die sterft? Welke extra dimensie heeft een laatste opname van iemand die is overleden? Welke rol speelt het internet in de verspreiding van de openbare dood, het sterven voor een publiek? Aan de hand van de online-tentoonstelling thelastimage.nl worden voetnoten geplaatst bij doodsbeelden die dienen als afscheid, eerbetoon, protest, terreur, bewijs, digitale nalatenschap, spektakel of herinnering.
Een programma met o.a. Natasja van den Berg, Lex Runderkamp, Babs Bakels, Tom Daamsen Brigitte van der Sande.
Dit programma is het eerste deel van een tweetal programma’s over de dood door het oog van de lens, naar aanleiding van de interactieve online tentoonstelling The Last Image, en de tentoonstelling The Pixelated Revolution van de Libanese kunstenaar Rabih Mroué in Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover, nog te zien tot 8 juni 2014.
Kijk op: http://www.thelastimage.nl/