Het boek bestond oorspronkelijk uit twee delen:
- Het verraad van Isengard
Merijn en Pepijn worden gevangengenomen door de Uruk-hai en Boromir wordt gedood terwijl hij hen verdedigt. De Uruk-hai ontvoeren de Hobbits naar Isengard, achtervolgd door Aragorn, Gimli en Legolas. Merijn en Pepijn slagen erin te ontsnappen aan de Orks die hen gevangen hadden genomen, en vluchten het woud Fangorn in. Hier hebben zij een ontmoeting met Boombaard de leider van de Enten. Enten zijn oeroude en (normaliter) trage wezens, de herders van de bomen. Door toedoen van de Hobbits ontwaken de Enten tot grote 'haastigheid' en trekken ten strijde tegen Saruman. Saruman is een tovenaar, net als Gandalf, maar hij streeft naar macht en wil de Ring in handen krijgen om de wereld te regeren. Aragorn, Gimli en Legolas steunen de mensen van Rohan in hun strijd tegen het leger van Saruman. Ook de uit de dood herrezen Gandalf voegt zich weer bij hen. Hem is de opdracht gegeven weer naar Midden-aarde terug te keren voor het volbrengen van zijn opdracht, de krachten van het goede bij te staan tegen het kwaad van Sauron. In Helmsdiepte weerstaat het leger van Rohan de legers van Saruman. Het leger trekt naar Saruman; daar aangekomen blijkt die door de Enten verslagen. Gandalf ontneemt hem zijn macht, maar na afloop kijkt Pepijn in de Palantír die Saruman gebruikte om met Sauron te communiceren. Daardoor denkt Sauron dat de Hobbit met de Ring ver in het westen is en besluit ten strijde te trekken tegen Gondor.
- De weg naar Mordor
Intussen ontmoeten Frodo en Sam het schepsel Gollem, dat ooit eigenaar is geweest van de Ring. Oorspronkelijk was hij een Hobbit en heette hij Sméagol, maar hij werd langzaamaan vergiftigd door het kwaad van de Ring tot er weinig meer van hem over was. Frodo's oom Bilbo was hem tegengekomen in een grot en had de Ring daar op de grond gevonden. (De Hobbit). Gollem is bezeten van de Ring en geheel gefixeerd op het terugkrijgen ervan. Uiteindelijk leidt dit schepsel Frodo en Sam door de Dode Moerassen op weg naar Mordor. Ze ontmoeten onderweg in Ithilien, op de oostelijke oever van de Anduin, Faramir, de broer van Boromir, maar in tegenstelling tot Boromir doet die geen poging om hem de Ring af te nemen. Gollem streeft zijn eigen doel na en leidt de Hobbits het hol van een grote spin (Shelob) in, om zo de Ring terug te krijgen. Zijn plan mislukt echter door Sams optreden. Sam draagt zelfs een tijdje de Ring als hij denkt dat Frodo dood is, maar Frodo blijkt toch nog in leven te zijn.
