Een uitgebreid aankomstritueel, een intro met veel opgewonden administratieve plichtplegingen leidde soms, heel begrijpelijk, tot wat ergernis en verdriet bij het veelkoppige publiek. Het leek wel een binnenstebuiten gekeerde Happening. Wat ooit als vrijheidsmanifestatie par excellence bedoeld was, een spontaan gebeuren, werd tot een administratief geregelneef. Het even blijmoedig op de grond stampen, volgens Remco Campert ooit al een happening op zich, werd hier eerder een blijk van ongeduld. Inschrijven op de website, controle buiten bij de ingang, badges met je naam voorgedrukt, gekleurde stippen, pasfoto's, plastic muntjes, was het niet begrijpelijk dat sommige bezoekers liever maar meteen aftaaiden?
De eerste stappen van It's Happening now lieten van de happening als een gezellig onderonsje, weinig heel. Het leek een cynische, geplande reactie op de hedendaagse veiligheidsrituelen in uitgaanscultuur. Een overdone procedure als een lange neustrekken tegen de controlefreaks, tegen Big Brother die overal loert. Iedereen gecontroleerd, waarbij de badgedragers die een zwarte sticker aangeplakt kregen onbewust medespelers werden in een artistieke "wraakactie". Zij waren de door L.A. Raeven uitgekozen "slachtoffers" die later bij de champagneronde consequent door de serveerster werden genegeerd.
20.30 This is an announcement call from John Cage and Alan Kaprow. Thank you, thank you very much for your great and warm welcome here at Mediamatic's happening at 11. We, your electronic John Cage and your electronic Allan Kaprow, are so happy that we, in good company of the fathers of the Amsterdam happening, Simon Vinkenoog and Simon Vinkenoog, may guide you through this evening. From our place in happening-heaven we look at you, we feel warmly connected with you. And where we fail, we are assisted by Arne Hendriks, Jans Possel, Paul Groot and Martin Butler for the local and temporary info at this Happening. And of course, now and then, interrupted by the strange voice of Mr and Mrs Cameron.
(Cage & Kaprow)
De geest van vrijheid van Vinkenoog en Campert was voorlopig het eerste uur ver te zoeken. De nostalgische, regelmatige oproepen van John Cage en Alan Kaprow naar de verblijfplaats van "Mr. Simon Vinkenoog, and Mr. Simon Vinkenoog" bleven onbeantwoord. Als presentatoren van de avond, met hun elektronische stemmen vol echo's vanuit "Happening Heaven" voortdurend interveniërend, hadden ze er het maar druk mee om de vermeende generatiekloof te dichten. Vol nostalgie vervuld naar "Vinkenoog", die eens het idee van een happening als liefdesfeest had gekoesterd, tegelijk heel afkerig van wat Jan Cremer ooit had omschreven als nauw verwant aan woelige openingen met bloederige taferelen, massahysterie, semipornografische manifestaties, geënsceneerde moordpartijen, theaterplays met necrofilie.
It's Happening now was vooral een beeldend gebeuren. Veel bezoekers legden op hun mobieltje vast wat hen aansprak, zonder gestoord te worden door een batterij cameralieden die het geheel vanuit diverse standpunten op professionele video vastlegde. Zij vormden de mechanische onderdelen van het satirische concept dat de elektronische revolutie van controlefreak Lars Von Trier becommentarieerde. En gingen daarbij de strijd aan met de geest van Guy Debord, de schrijver van La Société du spectacle, zodat de vrije geest van "68" en tegelijk de dreigende terreur van "1984" werd gecombineerd. Het nu eens strenge, dan weer al te losse camerawerk karakteriseerde precies wat It's Happening Now wilde. Een happening, tussen Houellebecq en Hooligan, zoals de ondertitel luidde. Wat inderdaad meer was dan alleen een leuke assonantie en alliteratie. Want It's Happening now liet beelden zien van de post-Houellebecqiaanse mens, gaf een blik op de post-Hooligan, en werd zo als van zelf een Post-Happening-gebeuren. Dus geen verlate hippies-happening, maar een die zich op het snijpunt bevindt van de hedendaagse cultuurstromingen.
21.30 Attention, please, attention please. We now have to interrupt this lecture because of the special connection we are able to make with my person as a living shadow. We ask your attention now for a special guest appearance of our self, as being interviewed by Louwrien Wijers. Please be silent for 4 minutes and 33 seconds as a salute of respect for my own famous 4 minutes 33 seconds silence, the work that made me world famous. Thank you for your cooperation.
(Cage & Kaprow)
De meest bizarre bijdrage was het lekker dubbelzinnige, zowel ironische als hoogst serieuze betoog van Tarik Sadouma die zichzelf als vertegenwoordiger van zijn echte bestaande artistieke bedrijf in Egypte in een korte dankrede een mooie pluim op de hoed gaf. Om zich vervolgens met een aantal willekeurig opgepikte bezoekers terug te trekken in een witte limousine voor een met veel champagne begoten rondrit door de stad. Gespreksonderwerp: de horoscoop waarbij ieders precieze geboorteuur langdurige aandacht kreeg.
Deze witte limousine was misschien wel de leukste venue, maar het weldadig belichte POST CS Club 11 deed als een Wonderkamer van de nieuwe avant-garde niet veel onder. Iedere kunstenaar kreeg zijn eigen artificiële sfeer. De een wilde een aan een discotheater verwant geheel, de ander zocht een intiemere sfeer, maar allemaal moesten ze zich een weg banen tussen de drie H’s: Happening, Houellebecq en Hooligan. Soms werd het een valse toonzetting die het cynisme van de Franse bestseller schrijver opriep, dan weer was er een baldadige aanvaring met de hedendaagse kunst. Alleen de grondleggers van de happening, John Cage en Alan Kaprow, de onzichtbare presentatoren, refereerden aan de oude happenings. Hun digitale stemmen waren niet vrij van zelfbeklag. Maar toen Louwrien Wijers die Cage met zijn waardige, karakteristieke gezicht van een man op hogere leeftijd liet meekijken met een vijftigerjaren tv-opname met zichzelf in een Amerikaans spelletjesprogramma, brak de lach door. Het moet een van zijn eerste publieke optredens geweest zijn, een soort Im Lauf der Zeit- muziekstuk. Een prachtig fluxus-concert met een subtiel en grof geheel van bloemen, geprepareerde radio's , waterglazen, een gevulde badkuip met water, allerhande huishoudelijke instrumenten uit de keuken, fluitende waterketels en ook een gewone piano. Misschien niet echt muzikaal geweldig, maar toch nog steeds heel humoristisch en lachwekkend.
21.15 Please, just give your attention to this musical man, Marc Bijl, and be aware of the drinks and the cava. And of course give your attention to mr Cyrus Frisch as a self pity performer in his fight with mr. Hans Beerekamp. And do not forget to thank the sisters Raeven for their cava-drinks. By the way, did you already unwind the different play-games you were involved in. And did you unravel the mint system, or you just set your bets on Nezaket's wine surprises? Whatever your choices were, congratulations with yourself!
(Cage & Kaprow)
Echt origineel jaren zestig is natuurlijk de muziek van Jimy Hendrix, maar daar hadden Cage & Kaprow maar geen oor voor. Ze zochten lang naar Simon Vinkenoog, maar ze kregen Jimy Hendrix zonder dat ze het in de gaten hadden. Zowel Junko Murakawa als Marc Bijl brachten de geest van Hendrix terug. Bijls Wilhelmus was een prachtige eerbetoon aan Hendrix's soloimprovisatie op het Amerikaanse volkslied in Woodstock. Junko's sensationele actie toonde een gitarist die na een akoestisch fantastisch "gedollbyde" vliegtuigcrash uit de hoogte midden in de zaal neerdook. Zijn vet aangezette keiharde gitaarsolo liet weinig twijfel over de vraag waar zijn inspiratie vandaan kwam. Het was hoe lang het ook duurde, al te snel voorbij, maar toen trad Junko zelf aan als een sprookjesprinses in een subliem uitgewerkte Outer-Space outfit en liet zich door het publiek als de koningin van het Universum bejubelen.
De rol van de hooligan als wegbereider van de hedendaagse happening die tegelijk de killerbee was voor de oude idee, was voor Marc Bijl. Bijl en zijn band wisten er wel weg mee tijdens hun opnames voor hun nieuwe muziekclip, voor MTV zoals hij dat zo onschuldig trots meedeelde. En het publiek bleek gefascineerd door deze Viber Band, weet je wel, de afkorting van vibrator. Tijdens de paar take's kreeg men maar niet genoeg van de uitbundige band met een zanger die zich als een soort kruising tussen Mercury en Morissey uitbundig schuldig maakte aan play-backen. Zodat deze It's Happening Now in ieder geval in deze clip voorlopig voortleeft.
Nezaket Ekici, een supergirl uit de school van Marina Abramovic, was de hele avond lang een hedendaagse Griekse godin. Met over haar lichaam tientallen zakjes wijn die als even zovele kunstmatige borsten over haar lichaam hingen laafde ze het dorstige publiek, en gaf troost aan degenen die door L.A.Raeven waren uitgesloten van de champagne die door een regiment leuke meiden werd rondgebracht. Voor en achter, onder en boven, heel handig manipuleerde Nezaket haar vruchtbare borsten. Voor iedereen afzonderlijk had Nezaket, als een wijngodin, een eigen troostend of opbeurend woord of gebaar. Ze werd daarbij geassisteerd door een bijna ijzingwekkend koele, marmeren kelnerhulp, die de overdracht aan de dorstigen ook als een zaak van precisie en individuele
zorg zag.
22.00 He is called the voice of his generation. That is, when he was young, we have cherished him, with our young friends Phil Glass, Robert Wilson and other old-fashioned avant-garde artists as a new branch on our old tree. But what a disaster, our old tree couldn’t stand the new wave of new artistic modes and generations, so we fell, but with us this young branch on our tree broke off. It seems he would end as a artists-producer, or worse a art-dealer, or worse an gallerist, but luckily he is back here. We saw it more than thirty years ago at De Appel show on real Dutch performance. Rob Malasch as Madonna, in 1973, before we ever heard of Madonna. Tonight no performance no re-enactment as performance, but happening as a re-enactment, or the other way around.
(Cage & Kaprow)
De werelden van Rob Malasch en Cyrus Frisch hebben veel met elkaar gemeen. Ieder toonde een zelf-performance uit vroeger dagen die ze moesten invoegen in het happeningconcept, dus ouder materiaal moest geupdate worden. De hysterische Madonna van Malasch (1976) was een mooi spiegelbeeld van Frisch' zelfportret in Zelfbeklag uit 1993. Malasch poseert als een living sculpture in travestie, bijt een ei stuk en spuit de klieders overal rond, Frisch huilt meer dan een uur lang tevergeefs uit bij filmcriticus Hans Beerenkamp. Handenwrijvende poses, overdadig exhibitionisme, gestoorde verhoudingen met de rest van de wereld zijn de energiebron voor deze langdurige zelfmanifestaties die eigenlijk nooit verveelden. Malasch' oude materiaal was meer dan alleen vertederend, Frisch liet zichzelf gaan in een van zijn eerste films en schilderde daarmee een prachtig portret van een heel genre: de performance. Op het scherp van de snede werden hier uiteenlopende poses beproeft en weer afgewezen, een traditioneel gerespecteerd genre wordt in deze beide films de nek omgedraaid.
Tal Amitai zorgde als een living sculpture voor een nieuwe versie van Malasch Madonna. In zijn triest melancholieke maskerade ging hij aan alle verwachtingen die Malasch mogelijk had opgeroepen voorbij en maakte er een eigenzinnig spektakel van. Hij droeg het gezichtsmasker op zijn achterhoofd, zodat je eerst even iedere grip op hem kwijt was. Zijn schitterende gestalte veranderde voortdurend van karakter. Door een enkele herschikking van zijn weelderige Venetiaans carnavaleske uitdossing, waarin je vooral een vrouwelijke gedaante kon raden, wist hij steeds nieuwe suggesties op te roepen. Even wist hij in een ongedurig trappelen op zijn hoge hakken, zelfs een beeld van een met hoefjes uitgeruste, zenuwachtige viervoeter te suggereren. Een centaur misschien, of was het toch Bambi? En dat alles gewoon op twee benen! Uiteindelijk kwam alles op z’n pootjes terecht, toen Tal het publiek plastic zakjes met eigeel aanbood en zo toch nog een connectie met de Madonna van Malasch toonde.
Inmiddels hadden de heuse, gigantische Hoolahoop van Michelle Baard het publiek de schrik op het hart had gejaagd, deden de warme bewegingen van Style Free de rust terugkeren. Tijd voor de artistieke strijd die zich al bijna een jaar of tien tussen Arnoud Holleman en de Franse pornofilmer Cadinot afspeelt. Holleman sprak midden in de zaal van papier het scenario uit voor een mogelijk nieuw project. Waar Douglas Gordon zonder kennelijke problemen Hitchcock aan zijn vertragende programma mag onderwerpen, heeft Cadinot principiële bezwaren tegen de cesuren die Holleman aan zijn Musee Hom heeft opgelegd. Holleman laat in zijn versie de prikkelende porno-scènes weg en toont alleen de gelukzalige, verwonderde en expressieve uitdrukkingen van de museumbezoekers, om zo iets te benadrukken dat in de originele versie onderbelicht of weggedrukt wordt. Een kwestie van een uiteenlopende artistieke opstelling. Cadinot heeft het auteursrecht aan zijn kant, Holleman beroept zich op de vrijheid van de kunstenaar.
Deze artistieke ruzie zal zeker nog worden vervolgd, zoals dat ook geldt voor Bogomir Doringers Conflict box. Geselecteerde tekstfragmenten uit tv-news, soaps, films en comics worden aan telkens twee passanten voorgelegd die elkaar deze vaak confronterende of heel intimiderende teksten toe moeten spreken. Wie net iets te opdringerig fluisterend of schreeuwend de boven de hoofden van de medespeler geprojecteerde teksten uitsprak leek buiten de boot te vallen. Een wat aarzelende aanpak deed het beter, want wie de teksten wat voor zich uit mijmerde kon zich werkelijk een nieuwe James Dean wanen; met wat opgelegde ironie werd je al snel als de nieuwe Jack Nickolson gezien.
''22.30 Now we give the mike to our special guest of today, Mr. Michel Houellebecq, this famous writer and voice of the this decade. If we, John Cage and Alan Kaprow, with your friend Mr. Simon Vinkenoog and Mr. Simon Vinkenoog, are the voice of the sixties, mr.Houllebecq is the voice of now. And especially of this "It's happening now"!!!!!
A warm welcome to your temporary host Mr .Houellebecq!''
(Cage & Kaprow)
22.30 - 22 40
Silence
(Mr. Michel Houellebecq)
22.40 Thanks a lot Mr. Michel Houellebecq. it seems you are good speaker and congratulations with the victory of this great Mr. Sarkozy as the new president of France. We, John Cage and Alan Kaprow, have always loved Paris, and especially our great friend Mr. Marcel Duchamp and his wife Edith Piaf. Thanks again.
(Cage & Kaprow)
Cage & Kaprow stelden zich de vraag of de oude artistieke sfeer nog eens over gedaan kon worden, maar dan in de mentaliteit van nu. Alsof de zwart-witte manifestaties uit de kranten en tijdschriften van toen nu in een post-moderne versie upgepimpt en schoongespoeld konden worden. Kun je zonder nostalgisch sentiment toch iets van de artistieke impuls van toen terug vinden? Een vraag waaraan, behalve Cage & Kaprow, bijna iedereen voorbij ging.
Niks nostalgisch terugblikken, maar een keiharde presentatie van de post-Houellebecqiaanse mens, dat was wat Alexandea Bachzetsis haarfijn neerzette. Zoals Escher zijn gedetailleerde grafiek toont, zoals de pornograaf het lichaam zonder reserve in beeld brengt, zo geeft Bachzetsis een futuristisch mensbeeld. Twee overgestileerde diva’s traden aan (Bachzetsis zelf en Lies Vanborm), maar niks geen cyber iconen zoals in William Gibson's roman Neuromancer (1984) of in Ridley Scott's film Blade Runner (1982). Bachzetzis figuren zijn gebaseerd op de gestalten die Houellebecq in zijn romans schetst. De clichés van de moderne mens die verloren is in de entertainment business worden hier tegen zichzelf ingezet, als anti-lichamen, of anti-elementaire deeltjes. Een allegorie van de nieuwe mens die uit de verschrompelde lichamen van de oude mens wordt geboren. Letterlijk en figuurlijk, waarbij de drievoudige striptease van Bachzetsis werkelijk het beeld geeft van de slang die zijn oude huid aflegt.
Bachzetsis en Vanborm toonden een in een half uur de verschrikkingen van een prototype dat, met de lessen van de Houellebecq-mens in de genen verwerkt, zich tot een enkele man-vrouw heeft ontwikkeld. Unisex op basis van de alledaagse ervaringen van de moderne toeristisch filmende en democratisch stemmende consument. Bachzetsis zuiverde Houellebecqs zelfbeeld tot een mechanische gedaante. Stilistisch extreem uitgetekend, erotisch tot een enkele eenheid verweven, was het even monstrueus als uitdagend, even verfijnd als grofkorrelig. Ze nam het publiek mee op een psychologische ruimtereis, een Darwiniaanse (The Origin of Species) of een Dawkinsiaanse (The Selfish Gene) sprong diep in de toekomst. Even koelbloedig als ironisch, want inderdaad de basis werd gevormd door wat je op het Thorbeckeplein of in Montmartre ziet. Geen toeristisch klef gebeuren, maar een uitdagend tafereel voor de artistieke reiziger, een beeld van een een allang door de tijd achterhaalde armzalige floorshow die door de porno-industrie al helemaal achterhaald leek.
En daar stonden ze, Bachzetsis en haar partner, met een halfgevuld glaasje water op hun voorhoofd zich in allerhande kronkels manipulerend, een vulgaire Houellebecqiaanse scene, die in deze choreografie plotseling de nieuwe mens, de nieuwe vrouw neerzette. Als een op scherp gesteld wapen. Een onmenselijk object, boven erotiek, seksualiteit en pornografie verheven. Een voorhoofd met daarop een niet eens half gevuld glas water, banaler kan toch niet, bevatte en beeld van een revanche en een teken als een geloofsbelijdenis. Met toespelingen op wat ooit suffragette, feministe of cybergirl werd genoemd vond hier de geboorte van de nieuwe mens plaats.
Adembenemende beelden die het sluitstuk van It's Happening Now inleidde, de naar eigen zeggen laatste performance van Ulay, de meesterperformer. Toen hij in de jaren zeventig in Amsterdam begon was hij met zijn partner Marina de natuurlijke tegenpool van wat in Amsterdam als "magisch centrum" werd bejubeld. De vrije geest van de hippies ruilde hij de afgelopen decennia in voor de streng gecontroleerde artistieke, internationaal georienteerde performance. Maar nu, met een wereldvermaarde carriere achter zich, verscheen hij in de gedaante van de Atlas van het Paleis op de Dam. Als een typisch karakteristiek Amsterdams beeld dat zo maar in POST CS 11 was neergedaald, of liever, was opgestegen, verzorgde Ulay, op een eenvoudig laag platform, een triomfantelijk laatste optreden. Spiernaakt zoals een Griekse God dat nu eenmaal is, droeg Ulay de wereldbol in een tergend traag rondje de klok rond.
Zo werd It's Happening Now voorgoed uitgeluid, in een een performance die herinneringen wilde oproepen aan de gloriedagen van het magisch centrum Amsterdam, tegelijk het hedendaagse artistieke verval van de stad symboliseerde. Of was ik de enige die de rampzalige uitverkoop van cultureel erfgoed en artistiek bestand aan de hedge fondsen en banken hier in de stad in het tragische beeld van Atlas meende te herkennen?
Eenmaal rondgedraaid, sprintte Ulay weg de duisternis in. Even nog draaide hij zich om en wierp het publiek een laatste blik toe. Met die blik eindigde It's Happening now : ironisch, dankbaar, sarcastisch en uitdagend.
24.00 Happening as a happening. This is the drive for Mr and Mrs Cameron. The whole evening we have seen them as hard working d.j.’s Now they and we can relax accompanied by their apotheosis in blue. But before, If you want to know what you have seen on which time, just surf to mediamatic.net. And sleep well! Thank you!
(Cage & Kaprow)