Om de hemel gezien vanuit een industrieel en serieus gezichtspunt, wel te
staan. Bepaalde historische verschijnselen die heden ten dage wetenschappelijk bewezen en verklaard zijn - zoals het Labarum van Constantijn, de kruisen die via sneeuwvlakten op de wolken worden weerspiegeld, de verschijnselen van straalbreking van de berg Broeken en bepaalde luchtspiegelingseffecten in noordelijke gebieden - hebben vooral de nieuwsgierigheid van M. Grave, een kundig ingenieur uit het Zuiden, gewekt en hem ertoe aangezet om, een paar jaar geleden, het lumineuze plan op te vatten om de weidse omtrekken van de nacht te benutten. Kortom: hij besloot de hemel aan te passen aan onze tijd.
Wat voor nut hebben die blauwe hemelgewelven eigenlijk, die tot niets anders leiden dan tot ziekelijke fantasieën bij de laatste professionele dromers? Zouden we niet op legitieme wijze het recht op publieke erkenning en - waarom ook niet? - op bewondering van het Nageslacht verwerven, wanneer we die steriele ruimte zouden omtoveren in een werkelijk en winstgevend instructief schouwspel, wanneer we die immense uitgestrektheid te gelde zouden maken en er uiteindelijk profijt van zouden trekken, van die ondefinieerbare en transparante 'Solognes'?
Maar voor sentimentaliteit is hier geen plaats. Zaken zijn zaken. Het is heel betamelijk om een beroep te doen op de medewerking, en indien nodig, de energie van serieuze mensen met betrekking tot de waarde en weidelijke resultaten van deze onverhoopte ontdekking.
Op het eerste gezicht lijkt de kern van de zaak te grenzen aan het Ónmogelijke, bijna aan het Krankzinnige. Het hemelsblauw ontginnen, de sterren belasten, de avond- en morgenschemering exploiteren, de avond organiseren, het tot nu toe onproduktieve firmament ten nutte maken - wat een droom! Wat een lastige, moeilijk te volvoeren taak! Maar voor welke probleem kan de Mens, dankzij de geest van de vooruitgang, geen oplossing vinden?
Vol van dit idee en ervan overtuigd dat als Franklin - de drukker Benjamin Franklin - de bliksem aan de hemel kononttrekken, het zeker mogelijk moest zijn om de hemel voor menselijke doeleinden te gebruiken, gaat M. Grave studeren, reizen, vergelijken, spenderen en uitvinden. En uiteindelijk, als hij de enorme lenzen en tisch grote reflectoren van Amerikaanse ingenieurs, in het bijzonder van de apparaten van Philadelphia en Quebec (die bij gebrek aan een vasthoudend genie aan het domein Cant en Puff toegevallen waren), geperfectioneerd heeft, is M. Grave (reeds in het bezit van de vereiste patenten) van plan de grote fabricage-industrieën en zelfs de kleine ondernemers onophoudelijk de hulp van een ultieme Publiciteit aan te bieden. Iedere concurrentie zou onmogelijk zijn tegenover het systeem van de grote vulgarisator. Immers, stelt u zich eens een van die winkelcentra in de grote steden voor - Lyon, Bordeaux, enz. - met een deinende massa kooplustigen, op het moment dat de avond valt. Van hier zien we die drukte, die levendigheid, die buitengewone bedrijvigheid, die tegenwoordig alleen maar door financiële belangen in serieuze steden veroorzaakt kan worden. Plotseling ontspringen krachtige stralen magnesium of elektrisch licht, honderdduizend keer vergroot, aan de top van zo’n met bloemen overdekte heuvel, die jonggehuwden in verrukking brengt - van een heuvel analoog aan bijvoorbeeld ons geliefde Montmartre; deze lichtgevende stralen, nu voortgebracht door reusachtige, van kleur wisselende reflectoren, zenden plotseling midden in de lucht tussen Sirius en Aldabaran, het Oog van de stièr, zo niet midden tussen de Hyaden, het gracieuze beeld van een jongeling die een sjerp vasthoudt waarop we alle dagen met hernieuwd plezier deze mooie woorden kunnen lezen: Niet tevreden, geld terug! Men kan zich goed de gezichtsuitdrukkingen voorstellen van de menigte, die blijde gedachten, die bravo's, die uitbundige vreugde. Na de eerste, begrijpelijke reacties van verrassing omarmen oude vijanden elkaar, de meest bittere huiselijke twisten zijn vergeten: men gaat onder het prieel zitten om nog beter te kunnen genieten van dat spektakel, dat tegelijkertijd magnifiek en instructief is. En de naam van M. Grave, meegedragen op de vleugels van de wind, vliegt de Onsterfelijkheid tegemoet.
Een kort moment van overpeinzing is voldoende om de resultaten van deze ingenieuze uitvinding op ons te laten inwerken. - Zou de Grote Beer zelf niet verbaasd staan wanneer tussen zijn verheven poten plotseling de onrustbarende mededeling verscheen: Moeten corsetten.ja of nee?. Of heter nog: zou het niet een spektakel zijn om de simpele zielen te verontrusten en de aandacht te trekken van de geestelijkheid door op het oppervlak van onze eigen satelliet, op het stralende gezicht van de Maan, de lijnen van die prachtige gravure te laten verschijnen die we allemaal op de boulevards kunnen aanschouwen, met als inscriptie: Met Haar meer Mans? Wat een geniaal idee, als men ergens tussen de Apparatus Seulptoris zou kunnen lezen: Miniatuur Venus van Kaulla! - Wat een ontroering als men voor die dessertlikeuren, die men voor veelvuldig gebruik aanprijst, in het zuiden van Regulus, de hoofdlokatie van Leo en precies op het punt van de Spica van Virgo, een engel ziet die een flesde hand houdt, terwijl uit zijn mond een klein papiertje steekt waarop te lezen staat: God, wat is dit goed!... Kortom, het is duidelijk dat het hier het gaat om een unieke reclame-ondememing met een ongelimiteerde verantwoordelijkheid, met onbegrensd materiaal: de Regering zou hier zelfs garant voor kunnen staan, voor het eerst in haar bestaan.
Het zou nutteloos zijn lang stil te staan bij de werkelijk voortreffelijke diensten die een dergelijke ontdekking de Samenleving en de Vooruitgang zou kunnen bewijzen. Stelt U zich bijvoorbeeld eens voor dat de fotografie op glas en het procédé van Lampascope3 op die manier worden toegepast - dat wil zeggen honderdduizend keer vergroot - voor de inrekening van op de vlucht zijnde bankiers of voor die van beruchte criminelen? - De schuldige, die dan makkelijk tevervolgen is, zoals het liedje zegt, zal zijn neus niet meer buiten het raam van zijn compartiment kunnen steken zonder dat hij zich in de hemel verraden ziet door zijn eigen contouren.
En in de politiek! Tijdens de verkiezingen bijvoorbeeld. Wat een overwicht! Wat een suprematie! Wat een ongelooflijke vereenvoudiging van de tot nu toe zo moeizame propagandamiddelen! Niet meer van die blauwe, gele of driekleurige aanplakbiljetten die de muren ontsieren en die ons, op haast obsessionele wijze, onophoudelijk met steeds weer dezelfde namen bestoken.
Niet meer van die kostbare (meestal onvolmaakte) foto's, die hun doel voorbijschieten, dat wil zeggen die absoluut niet de sympathie van de kiezers opwekken, ofwel door het 'charmante' gezicht van de kandidaat, ofwel door de majestueuze uitstraling van het geheel. Want uiteindelijk is de waarde van een mens gevaarlijk, schadelijk en meer dan secundair in de politiek; wezenlijk is dat hij een ‘waardige' uitstraling heeft in de ogen van de opdrachtgevers.Laten we eens veronderstellen dat bij de laatste verkiezin gen de heren B. en A." iedere avond op ware grootte, juist onder de (3-ster van Lyra, waren verschenen? - Dat zou juist de goede plaats voor hen zijn (weest daarvan overtuigd!), omdat vroeger dergelijke staatslieden Pegasus bestegen, als men tenminste in hun faam gelooft. Beiden zouden daar
prijken op de avond vooraf gaand aan de verkiezing-beiden flauwtjes glimlachend, met op hun voorhoofd een gepaste bezorgdheid, maar desondanks een zelfverzekerde indruk uitstralend. Het procédé van Lampascope zou zelfs, met behulp van een wieltje, op ieder gewenst moment de uitdrukking van de twee gezichten kunnen veranderen. Men zou hen kunnen laten lachen naar de Toekomst, tranen laten vergieten om onze fouten uit het Verleden, de mond laten openen, het voorhoofd laten fronsen, de neusgaten laten trillen van woede, een waardige houding laten aannemen, kortom, alles wat hoort bij een spreekgestoelte en wat zoveel meer waarde geeft aan de gedachten van een ware redenaar. Iedere kiezer zou zo zijn keuze kunnen maken, zou zich van te voren op de hoogte kunnen stellen, zou een indruk van zijn afgevaardigde kunnen krijgen en niet het risico lopen om, zoals men zegt, de kat in de zak te kopen. Men zou hier zelfs aan toe kunnen voegen dat het algemeen Stemrecht zonder de ontdekking van M.
Grave een farce is. Laten we dan ook uitzien naar een van die ochtenden, of beter nog, naar een van die avonden waarop M. Grave, met hulp van een verlichte regering, een begin zal maken met zijn belangrijke experimenten. De sceptici onder ons zouden dan mooi staan te kijken. Zoals in de tijd dat M. Lesseps de oceanen weer wilde samenvoegen (wat hij, ondanks de sceptici, ook heeft gedaan).
De Wetenschap zal opnieuw het laatste woord hebben en de uitzinnige M. Grave de laatste lach. Dankzij hem zal de hemel ergens goed voor zijn en eindelijk een intrinsieke waarde verwerven.
vertaling Tineke ter Berg, Multitext