‘Veel intellectuelen willen ons doen geloven dat schoonheid er niet toedoet’, schrijft Nancy Etcoff, psychologe aan Harvard University, in Het recht van de mooiste. De wetenschap van mooi en lelijk. Schoonheid leek na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog een hol begrip, terwijl in de jaren zestig de markteconomie het aanwendde om het koopgedrag te stimuleren. De designkenners van nu verlangen diepere waarden, zoals conceptuele diepgang en maatschappelijk belang. Schoonheid is verdacht, of op z’n best triviaal.
Maar is dat terecht? ‘Buiten de wereld van de ideeën, regeert de schoonheid,’ stelt Etcoff, die haar uitspraak baseert op recent onderzoek in de evolutionaire psychologie. ‘Niemand is gestopt met ernaar te kijken, en niemand is gestopt met ervan te genieten. (…) We kunnen wel zeggen dat schoonheid dood is, maar daarmee vergroot je alleen maar de kloof tussen de werkelijkheid en ons begrip daarvan.’
In Het recht van de mooiste voert Etcoff aan dat schoonheid – in tegenstelling tot mode – geen culturele constructie is. De mens lijkt geëvolueerd te zijn om een voorkeur te hebben voor bepaalde universele attributen. Haar onderzoek richtte zich ook op wat mensen gelukkig maakt, en schoonheid is een van de factoren. Mensen zoeken van nature genot – baby’s hebben het liefst zoete smaken, zachte oppervlakken, harmonieuze melodieën en gezichten die volwassenen als aantrekkelijk beoordelen.
Etcoff is faculteitslid aan de Harvard Medical School en als psycholoog verbonden aan het Massachusetts General Hospital. Nederlandse televisiekijkers kennen haar van de spraakmakende VPRO-documentaire Beperkt Houdbaar uit 2007 over het vrouwelijk schoonheidsideaal.
Premsela nodigt elk jaar een spreker uit om zijn of haar visie te geven op actuele ontwikkelingen in de designwereld. Op die manier wil Premsela een bijzondere, waardevolle bijdrage leveren aan het discours.