Ernst Jünger
Drugs als Media
Zodra de paddestoelen beginnen te spreken, betreden we het domein van de ware kennis:// I am old, fifty times older than thought in your species, and I come from the stars. We vragen aan de paddestoel hoe hij hier op aarde is gekomen, maar dat wil hij niet zeggen: If I showed you the flying saucer for five minutes, you would figure out how it works. Waarom bent U eigenlijk een paddestoel? Listen, if you're a mushroom, you live cheap; besides, this was a very nice neighbourhood until the monkeys got out of control.//
De plantaardige drugs zijn teleports die toegang verschaffen tot de parallelle wereld. Ook maken ze de immateriële data zichtbaar. We zien de woorden van de mond naar het oor vliegen. Maar bevatten drugs nu zelf de informatieclusters of zijn ze slechts kanalen waardoor inzicht van elders doorkomt? Dat McLuhan een drug-user was blijkt uit zijn stelling dat de medium de message is, en dat terwijl hij geen plantaardige middelen tot zich nam. De sixties generatie moest wel aannemen dat McLuhans lichaam zelf lsd aanmaakte. Een vreemd element van de mediagoeroe was dat zijn trips in aforisme-vorm verschenen, terwijl de modale gebruiker, zonder het niveau van de belezen kamergeleerde te bereiken, alleen beelden doorkreeg waarin het informatiegehalte per synaps tot riskante hoogten steeg. De democratisering van het totale inzicht leidde uiteindelijk wel tot een nieuwe beeldesthetiek, maar nauwelijks tot wereldteksten die de lezer in het drugsuniversum trekken.
De kennis over goden, gouden tijden, buitenaardsen, kleine mannetjes, de oerhorde en het wereldcomplot is thans algeheel beschikbaar, maar blijkt in de praktijk nauwelijks bruikbaar. Hooguit weerhoudt ze ons van handelen en voert ze ons tot geslaagde successtakingen. Men staat voor rijken, onbenoembaar, waarin geen overwinningen te behalen vallen. (Benn) De drugsconsumptie blijft steken bij toeristische uitstapjes naar het laatste paradijs en is zo per definitie entertainment. Je was er gewoon even van tussen. De speelruimte die de verdovende drugs bieden is die van de dosering: nemen we heroïsche doses of blijven we weekendgebruikers? Zoals ieder medium een massa creëert, hebben ook de drugs hun wereldmarkt veroverd. Geen creatie zonder recreatie. Heb je genoeg speling in je agenda en je portemonnee, dan kan de eigen saaie omgeving opeens een verrassende suspense krijgen.
Drugs verdraaien en intensiveren de lokale ervaring en dragen zo bij tot het accepteren van de wereld zoals hij is. Alles klopt en de Ander is wel okay. Het vermogen van boek en film om in een avond tijd een hele serie losse details in een zinvolle samenhang te brengen, kan ook op plantaardige wijze worden bereikt. Zo kan de stadswandeling een videoclip worden, het carnaval van Rio, een Vlaamse primitief, een fotoalbum van Robert Frank, een Godard met onafhankelijke geluid- en beeldband, de visuele versie van Soft Machine of eindigen in een ontmoeting met de zombie. Ook hier is de goede afloop een vraag van de juiste dosering.
Media als Drugs
De televisie kent een merkwaardige oorsprongsmythe. Als de cia begin jaren vijftig zich geconfronteerd ziet met de vraag wat de naoorlogse massadrug moet worden, aarzelt ze tussen lsd en tv. De beheersmogelijkheden die men aanvankelijk in de psychedelica ontdekte, bleken na een aantal jaren ongewenste bijwerkingen te hebben. De proefpersonen ontwikkelden een kosmisch bewustzijn dat zonder maatschappelijke ordening en carrièredrang kon. Daarop besloot men de tegenvallende bewustzijnsmanipulatie van de tv op te krikken door de toestellen en programma's massaal te verbreiden. Het afstompend vermogen van het nieuwe medium kon alleen effectief zijn door een radicale kolonisatie van de vrije tijd. Het beeldenaanbod van tv is beter te controleren dan de soevereine fantasma's van de trip. De bijwerking van tv zijn nauwelijks meetbaar. Nog slechts een handjevol beschavingsmelancholici gelooft in het bestaan van televisieverslaving. De rest accepteert de reëel bestaande fascinatie en het democratiserende effect van de electronic drug.
Alleen bij de introductie van nieuwe media treedt een hallucinerend effect op. Denk aan de eerste fietstocht met de walkman op of de kennismaking met cyberspace. Het milde roeseffect van de informatie-overload ('kicks for nix') verdwijnt zodra de gebruiker leert om 95% af te voeren naar het subliminale niveau. In de twee minuten van de trailer zit genoeg info om de hele speelfilm uit af te leiden. Ook de panische montage van de videoclip bevat de 5% die nodig is voor een sluitend verhaal. Het wordt pas spannend wanneer alleen de overbodige 95% als essentieel wordt gepresenteerd en de 5% betekenis nooit in beeld komt, zoals in het geval van Twin Peaks. De tv behoudt onverminderd zijn verlichtende werking: het blijft jaar op jaar prettig dobberen op een informatiezee die niets te maken heeft met het eigen bestaan. tv moet ons op een toeristische wijze blijven aanspreken: 95% bullshit met de belofte dat ooit ergens de ware 5% op het scherm zal komen. De zappende multimedia-users zijn gedreven door hun obsessie de beslissende momenten mee te maken. In de tussentijd zwemmen ze vrolijk door en accepteren de verdoving.
Media & Drugs
Het nuchter kennisnemen van de mediaboodschap resulteert al ras in een uitzonderingstoestand. Om dat te voorkomen zijn de koffie bij het nieuws en de pilsjes bij de hoofdfilm geïntroduceerd. De gevulde asbakken worden aan het eind van de avond geleegd. Toch is de benevelde toestand van de recipiënt een taboeonderwerp in de mediakritiek. Filmrecensenten worden onpasselijk bij de gedachte dat het bioscooppubliek over het algemeen stoned en dronken is. De aangeschoten interpretatie schijnt een belediging voor het kunstwerk te zijn. Het drugs- en seksgenot mag alleen op het doek te zien zijn. De westerse civilisatie schrijft voor dat de afstand tussen werk en waardering in acht wordt genomen. Het wordt niet geaccepteerd dat de sociale bagage met het kaartje wordt ingeleverd en dat men niet langer vanuit een theoretisch kader kijkt, maar in het kader van de film zelf stapt. De dreigende overdeterminatie door de geconsumeerde middelen frustreert de cultuuroverdracht. Je mag wel een origineel verhaal in de film lezen, maar niet de beelden misbruiken om een eigen reis te maken. Nu je met verhoogd bewustzijn de film in één keer helemaal kunt doorgronden, wordt het sociale ritueel van het napraten voor lul gezet. Het enige vermaak dat zo nog rest is wat te slikken, te snuiven of te roken en op zoek te gaan naar de volgende kick.
De gedrogeerde data-aanmaak daarentegen is bon usage. Onder muzikanten is de tijd tussen drugsgebruik en opkomst nauwkeurig vastgesteld en de zaal maakt daar dankbaar van gebruik om het eigen drugsniveau aan te passen aan de geluidssterkte. De cocktails die softwareschrijvers tot zich nemen is door de computerindustrie geaccepteerd, evenals de trips die de geldmarkten zo winstgevend maken. Amerikaanse kunstenaars gaan prat op hun a-dealer, terwijl beginnelingen op dubieuze straathandelaren zijn aangewezen. Voor geoefende lezers is het drugsgehalte van hun auteurs feilloos te traceren. Niet het schrijven over drugs of het filmen van de daad is interessant, maar het writing on drugs van een Ronell, het stonede shot van Lynch, het koffie-oeuvre van Benn, de hasjopenbaring van Madame Blavatsky, het bourgognedenken van Adrien Turel, Baudrillards sigarettenhype, cokepaintings van Scholte, xtc-art à la Perry, de ganja-songs van Bob Marley, het speedy tempo van de punk, de marihuanadialogen van Robert Altman tot en met de High Politics van Clinton en Gore.
Drugs en media zijn gelijkwaardige partners. Zolang de computer nog niet rechtstreeks is aangesloten op de hersenen (en daarmee op het scheppingsproces), zijn er vertragende en versnellende drugs nodig om het hoofd koel te houden temidden van de onvoorstelbare hoeveelheden data-interacties die ten grondslag liggen aan de productie van kunstmatige werkelijkheden. Drugs kunnen worden gebruikt als metamedia om de technische media naar eigen hand te zetten. Ontbreken ze, dan is het punt van ondraaglijkheid snel bereikt. Drugs maken communicatie met (buiten-)aardse intelligenties mogelijk. Maar tegelijk maken ze van de eigen zenuwbanen technische media die met dezelfde snelheid functioneren als de buitenlichamelijke apparatuur. Nu dataopwekking zonder drugs ondenkbaar is geworden, is het tijd de drugs zelf aan het woord te laten. Toon de coke van windows.