Entre-Image

Bestaan er bijvoorbeeld nog films die honderd procent film zijn, foto’s die te beschrijven zijn puur in termen van fotografie? En hebben die ooit wel bestaan? Zelfs in de films van Hitchcock - cinema in optima forma - zijn er momenten waarop het medium van binnenuit wordt becommentarieerd, waarop een ander medium het woord overneemt of er het geheime centrum van uitmaakt. Zoals in Vertigo van Hitchcock het mysterie geconcentreerd lijkt te zijn in het schilderij van een vrouw. Of zoals in Psycho een klein schilderij, waarop heel even maar het tafereel van de badende Suzanne en de oude man is te zien, commentaar levert op het voyeurisme van Anthony Perkins: door een peephole achter het schilderij gluurt hij naar de naakte vrouw die op het punt staat haar fameuze en fatale douche te nemen.

Je zou gemakkelijk een prachtige inventaris kunnen opmaken van de relatie tussen film en tentoonstelling. Raymond Bellour presenteerde op 29 januari een eerste schets van zo’n soort anthologie, een project waaraan hij werkt in samenwerking met Witte de With, het nieuwe kunstcentrum in Rotterdam. Het gaat om een soort eerste, open inventaris van mogelijkheden waarmee het lichaam en de blik van het personage en de camera zich situeren in verhouding tot de verzameling objecten in diverse tentoonstellingsvormen.

Verscheidene bekende filmfragmenten passeerden de revue: de opening van het wassenbeeldenmuseum in The Mystery of the Wax Museum van Michael Curtiz; de rondleiding door een museum voor beeldhouwkunst in Rossellinis Vtaggio in Italia, waarbij Ingrid Bergman belaagd wordt door de indringende blikken van de sculpturen; het hilarisch versnelde museumbezoek in Bande a part van Jean- Luc Godard.

Deze inventaris zal uiteindelijk moeten uitmonden in een videofilm over tentoonstellingsmomenten in klassieke en hedendaagse speelfilms.Voor Bellour is dit diffuse gebied tussen filmkunst en gefilmde kunst niet simpelweg een extra veld van onderzoek, maar een tussengebied dat zich noodzakelijkerwijs aftekent wanneer de specificiteit en de interne coherentie van de verschillende media (film, fotografie, literatuur, beeldende kunst) verloren zijn gegaan. De specifieke media zijn verdwenen, wat overblijft zijn de tussengebieden, de tussenbedden of entre-images waar video, het medium dat nooit last heeft gehad van enige interne coherentie, heel goed raad mee weet. De hiernaast afgebeelde lijst geeft een voorlopig overzicht van de fragmenten waarmee Bellour gaat werken. De aantekeningen zijn van Chris Dercon en Marco Müller.